Қарасу ауданы

Қарасу ауданыҚостанай облысының шығысындағы әкімшілік-аумақтық бөлініс.[3] 1939 жылы құрылды. 1997 жылы аудан құрамына бұрынғы Октябрь ауданы қосылды. Жер аумағы — 12,8 мың км². Орталығы — Қарасу ауылы.

Қазақстан ауданы
Қарасу ауданы
Елтаңбасы
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Облысы

Қостанай облысы

Аудан орталығы

Қарасу

Ауылдық округтер саны

13

Ауыл саны

39

Әкімі

Виктор Николаевич Радченко

Аудан әкімдігінің мекенжайы

Қарасу ауылы, Исаков көшесі, №73

Тарихы мен географиясы
Координаттары

52°19′12″ с. е. 65°22′12″ ш. б. / 52.32000° с. е. 65.37000° ш. б. / 52.32000; 65.37000 (G) (O) (Я)Координаттар: 52°19′12″ с. е. 65°22′12″ ш. б. / 52.32000° с. е. 65.37000° ш. б. / 52.32000; 65.37000 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1939 жыл

Жер аумағы

12,8 мың км²

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Тұрғындары
Тұрғыны

20 544[1] адам (2023)

Ұлттық құрамы

орыстар (43,12%)
қазақтар (27,89%)
украиндар (11,8%)
немістер (4,56%)
беларустар (4,42%)
татарлар (1,96%)
молдовандар (1,21%)
шешендер (0,85%)
басқалары (4,19%)[2]

Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды

10

Қарасу ауданының әкімдігі

Қазақстан картасындағы Қарасу ауданы

Географиялық орны өңдеу

Солтүстігінде Сарыкөл, батысында Алтынсарин, Әулиекөл, оңтүстігінде Науырзым, шығысында СҚО-ның Ғабит Мүсірепов және Ақмола облысының Есіл, Жарқайың аудандарымен шектеседі.

Жер бедері өңдеу

Аудан аумағы Торғай Үстіртінің солтүстік-шығыс бөлігін алып жатыр. Жер бедері негізінен жазық келген. Кейбір жерлері кішігірім өзендермен оңтүстіктен солтүстікке қарай аздап тілімделген. Төбелі-жонды келген аумақтарында көл қазаншұңқырлары жиі кездеседі.

Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі өңдеу

Ауданның климаты тым континеттік, қысы суық боранды, жазы біршама ыстық келеді. Қаңтардағы ауаның жылдық орташа температурасы — -17…-18°С, шілдеде — 19…21°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері — 250–300 мм. Аудан жерінің топырағы солтүстік бөлігінде қара, оңтүстігінде қоңыр, қызғылт қоңыр болып келеді. Құсмұрын көліне таяу маңда сортаңды қара және қоңыр топырақтар, басқа көлдердің жайылымдарында шалғынды қара топырақ дамыған. Өсімдіктерін жусан аралас астық тұқымдас (селеу, бетеге, қылқан боз, айрауық, т.б.) шөптесіндер құрайды. Солтүстігінде терек аралас қайың шоқтары кездеседі. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, қоян, суыр, сарышұнақ; құстардан қаз, үйрек, аққу, көл жағалай қызғыш, тауқұдірет, шымшық, далалы жерлерде бозторғай, дуадақ, т.б. мекендейді.

Су торабы өңдеу

Жер беті сулары Қарасу (Қойбағар саласымен), Құндызды, Сүйгенсай және Тімтуір өзендерінен тұрады. Ауданда бірнеше көлдер бар. Олар: Алабота, Құсмұрын (шығыс бөлігі), Қойбағар, Тімтәуір, Жаншора, Биесойған және Жекекөл.

Халқы өңдеу

1959 1970 1979 1989[4] 1999 2009[5] 2021
 25240 31191 30820 30337 37360 29238 24177

Тұрғындар саны – 25 258 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар – 28,50%, орыстар – 42,28%, украиндар – 12,04%, беларустар – 4,52%, немістер – 4,45%, молдовандар – 1,19%, шешендер – 0,81%, удмурттар – 0,55%, башқұрттар – 0,54%, әзірбайжандар – 0,34%, мордвалар – 0,32%, чуваштар – 0,32%, армяндар – 0,22%, поляктар – 0,20%, корейлер – 0,19%, ингуштар – 0,13%, басқа ұлт өкілдері – 1,41%.

Әкімшілік бөлінісі өңдеу

39 елді мекен 13 ауылдық округке біріктірілген:

Әкімшілік бірлік Орталығы Елді мекендері Халқы (2009)
Айдарлы ауылдық округі Айдарлы ауылы 4 1750
Жалғызхан ауылдық округі Жалғызхан ауылы 1 780
Жамбыл ауылдық округі Жамбыл ауылы 2 1411
Ильичёв ауылдық округі Комсомольское ауылы 3 1465
Қарамырза ауылдық округі Қарамырза ауылы 2 1386
Қарасу ауылдық округі Қарасу ауылы 5 5947
Қойбағар ауылдық округі Қойбағар ауылы 2 2683
Люблин ауылдық округі Люблинка ауылы 3 1425
Новопавлов ауылдық округі Новопавловка ауылы 1 1165
Октябрь ауылдық округі Октябрьское ауылы 3 5422
Ушаков ауылдық округі Ушаково ауылы 3 863
Черняев ауылдық округі Ленин ауылы 6 1374
Шалғышы ауылдық округі Шалғышы ауылы 4 3518

Ірі елді мекендері өңдеу

Елді мекен Халқы
(2009)
Қарасу 3728
Октябрьское 3034
Шалғышы 1805
Қойбағар 1723
Железнодорожное 1708
Новопавловка 1165
Целинное 1123
Восток 1421
Люблинка 976
Қарамырза 916
Амангелді 894
Павловское 843
Жалғызхан 780
Айдарлы 723
Комсомольское 649
Новосёловка 596
Жамбыл 568
Ленино 563

Шаруашылығы өңдеу

Ауыл шаруашылығына жарамды жерінің аумағы — 1,27 млн га, оның 855 мың га-сы — егістік, шабындық — 3,4 мың га, жайылым — 367,4 мың га (2009).

Қатынас жолдары өңдеу

Аудан жері арқылы Қарталы (Ресей аумағында)–Астана темір жол магистралі, одан басқа Қостанай–Қарасу, Қарасу–Қойбағар, Қарасу–Сарыкөл, Қарасу–Шалғыншы, Қарасу–Есіл автомобиль жолдары өтеді.

Дереккөздер өңдеу