Ғабит Мүсірепов ауданы

Ғабит Мүсірепов ауданы
	Қазақстан ауданы
	Ғабит Мүсірепов ауданы
Әкімшілігі
Облысы	Солтүстік Қазақстан облысы
Аудан орталығы	Новоишим
Ауылдық округтер саны	17
Ауыл саны	60
Әкімі	Руслан Әкімжанұлы Аңбаев
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Новоишим ауылы, Абылайхан көшесі, №28
Тарихы мен географиясы
Координаттары	53°11′53″ с. е. 66°46′09″ ш. б. / 53.19806° с. е. 66.76917° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 53°11′53″ с. е. 66°46′09″ ш. б. / 53.19806° с. е. 66.76917° ш. б. (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	1969 жыл
Жер аумағы	11,09 мың км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	35 723 адам (2023)
Ұлттық құрамы	орыстар (43,35%); қазақтар (32,93%); украиндар (10,16%); немістер (5,17%); беларустар (2,43%); татарлар (1,59%); поляктар (0,67%); әзербайжандар (0,61%); ингуштар (0,52%); башқұрттар (0,34%); басқа ұлт өкілдері (2,23%)
Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды	15
	Ғабит Мүсірепов атындағы ауданының әкімдігі

Ғабит Мүсiрепов ауданы — Солтүстік Қазақстан облысының оңтүстік-батысында Есiл жазығында орналасқан әкімшілік бөлініс. Аудан 1969 жылы құрылды. Аумағы 11,1 мың км². Орталығы — Новоишим ауылы, облыс орталығынан қашықтығы 270 км.

Географиялық орны

Солтүстігінде Тимирязев, Шал ақын, шығысында Айыртау аудандарымен, батысында Қостанай облысының Сарыкөл, Қарасу аудандарымен, оңтүстігінде Ақмола облысының Есіл, Жақсы, Сандықтау аудандарымен шектеседі.

Аудан дала және орманды дала зонасында орналасқан. Жердiң үстiңгi қабаты қара топырақты. Аудан аумағында (Есіл (ұзындығы 130 километр), Шырақ, Аққанбұрлық, Битүк, Шанақсай) өзендер және екi үлкен (Қалмақкөл - 1258 га, Ұлыкөл - 1640 га) көл бар.

Тарихы

Аудан Көкшетау облысының құрамында 1969 жылы 28 мамырда Куйбышев ауданы болып құрылды.

1973 жылы Ишим, 1975 жылы Ставрополь ауылдық кеңестері құрылды.^[3]

1997 жылы 7 сәуірде Будённый, Володар, Западный, Пески, Ставрополь, Урожайный, Целинный ауылдық округтері таратылды. 2 мамырда Рузаев және Чистопол аудандары Куйбышев ауданымен біріктіріліп, Целинный деп аталды. Ал 3 мамырда Көкшетау облысы таратылып, аудан Солтүстік Қазақстан облысының құрамына енді.

2000 жылы Шұңқыркөл, Көкалажар, Салқынкөл ауылдық округтері құрылды.

2002 жылы Ғабит Мүсіреповтің 100 жылдығына орай ауданға жазушы есімі берілді.

2010 жылы Приишим, 2013 жылы Гаршин ауылдық округтері таратылды.

Халқы

1970	1979	1989^[4]	1999	2009^[5]	2021
22135	▲23125	▲25952	▲54629	▼45538	▼39670

Тұрғындары 40 850 адам (2019). Ұлттық құрамы: орыстар (43,10%), қазақтар (32,80%), украиндар (10,50%), немістер (5,08%), беларустар (2,54%), татарлар (1,59%), поляктар (0,67%), әзербайжандар (0,61%), ингуштар (0,53%), башқұрттар (0,35%), чуваштар (0,25%), армяндар (0,24%), мордвалар (0,22%), басқа ұлт өкілдері (1,52%).

Әкімшілік бөлінісі

60 елді мекен 17 ауылдық округке біріктірілген:


Әкімшілік бірлік	Орталығы	Елді мекендері	Халқы (2009)
Андреев ауылдық округі	Андреевка ауылы	3	2466
Бірлік ауылдық округі	Бірлік ауылы	2	1192
Возвышен ауылдық округі	Возвышенка ауылы	5	1162
Дружба ауылдық округі	Дружба ауылы	3	2460
Көкалажар ауылдық округі	Көкалажар ауылы	3	1155
Қырымбет ауылдық округі	Қырымбет ауылы	2	756
Ломоносов ауылдық округі	Ломоносовка ауылы	4	2460
Нежин ауылдық округі	Нежинка ауылы	5	3321
Новоишим ауылдық округі	Новоишим ауылы	1	11284
Новосел ауылдық округі	Новосёловка ауылы	3	2241
Рузаев ауылдық округі	Рузаевка ауылы	6	5993
Салқынкөл ауылдық округі	Салқынкөл ауылы	2	597
Тахтаброд ауылдық округі	Тахтаброд ауылы	5	2281
Червонный ауылдық округі	Червонное ауылы	2	1964
Чистополь ауылдық округі	Чистополье ауылы	6	3839
Шөптікөл ауылдық округі	Шөптікөл ауылы	5	1514
Шұқыркөл ауылдық округі	Шұқыркөл ауылы	3	853

Аудан экономикасы (2009 жылдың қорытындылары)

Ауданда 2010 жылғы 1 қаңтарға 383 кәсiпорын тiркелген, оның iшiнде 9 - iрi, 48 - орта, 326 - шағын кәсiпорын. Олардан 150 заңды тұлға мемлекеттiк меншiк нысанына, 231 - жеке меншiк, 2 - заңды тұлға шетел меншiгi нысанына жатады. Ауданда облыстың ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң 13,7%-ы өндiрiлген (32 742,1 млн.теңге). Өнеркәсiп кәсiпорындарымен (қаржылық емес корпорация секторы) 5 918,1 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлген, облыстағы үлесi 8,6%. Өнеркәсiп өнiмiнiң физикалық көлемiнiң индексi 110,7% құрайды. Бөлшек тауарайналымының көлемi (қоғамдық тамақтандырусыз) 1 705,4 млн.теңге сомасын құрайды. Тауарайналымның физикалық көлемiнiң индексi 132,4% құрады. 2009 жылдың басына аудан кәсiпорындарының негiзгi құрал-жабдықтары 34 367,2 млн.теңге сомасын құрап, тозу деңгейi 40,1% болды. Негiзгi капиталға салынған инвестиция көлемi 6 835,0 млн.теңге құрады. Пайдалануға 11,2 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi. Ауданның экономикасында 28,1 мың адам жұмыс iстейдi. Орташа айлық жалақы (кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын шағын кәсiпорындарсыз) өткен жылмен салыстырғанда 13,5% өсiп, 41 195 теңгенi құрады. Нақты жалақы 6,0% өстi. Орташа жан басына шағып есептегенде атаулы ақшалай табыс 28 174 теңге құрады. Орташа жан басына шаққандағы күн көрiстiң ең төменгi деңгейiнiң шамасы жыл аяғына 11 810 теңге құрады.

Дереккөздер

↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
↑ Солтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық бөлінісінің тарихы бойынша анықтамалық (29 шілде 1936 ж. - 1 қаңтар 2007 ж.)
↑ Ресей империясы, КСРО халық санақтары
↑ ҚР халық санақтары Мұрағатталған 10 Қазанның 2023 жылы.

[1] Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)

[2] Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)

[3] Солтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық бөлінісінің тарихы бойынша анықтамалық (29 шілде 1936 ж. - 1 қаңтар 2007 ж.)

[4] Ресей империясы, КСРО халық санақтары

[5] ҚР халық санақтары Мұрағатталған 10 Қазанның 2023 жылы.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]