Ғабит Мүсірепов ауданы
Ғабит Мүсiрепов ауданы — Солтүстiк Қазақстан облысының оңтүстік-батысында Есiл жазығында орналасқан әкімшілік бөлініс. Аудан 1969 жылы құрылды. Аумағы 11,1 мың км2. Орталығы - Новоишим ауылы, облыс орталығынан қашықтығы 270 км.
| Ғабит Мүсірепов ауданы | |
|---|---|
| Қазақстан ауданы | |
| Әкімшілігі | |
| Облысы | Солтүстік Қазақстан облысы |
| Аудан орталығы | Новоишим |
| Ауылдық округтер саны | 17 |
| Ауыл саны | 62 |
| Әкімі | Серiк Мақсұтұлы Мұхамедиев |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 53°11′53″ с. е. 66°46′09″ ш. б. / 53.19806° с. е. 66.76917° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 53°11′53″ с. е. 66°46′09″ ш. б. / 53.19806° с. е. 66.76917° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | 1969 жыл |
| Жер аумағы | 11,09 мың км² |
| Уақыт белдеуі | UTC+6:00 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 35 723[1] адам (2023) |
| Ұлттық құрамы | орыстар (43,35%) қазақтар (32,93%) украиндар (10,16%) немістер (5,17%) беларустар (2,43%) татарлар (1,59%) поляктар (0,67%) әзірбайжандар (0,61%) ингуштар (0,52%) башқұрттар (0,34%) басқа ұлт өкілдері (2,23%)[2] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды | 15 |
| Ғабит Мүсірепов атындағы ауданының әкімдігі | |
 | |
Тарихы Өңдеу
1928–1997 жылдары Петропавл округінде болған Рузаев және 1955-1997 жылдары Көкшетау облысындағы Чистополь аудандары біріктіріліп аудан Целинный деп аталды, 2002 жылы Ғабит Мүсiрепов болып өзгертілді.
Аудан дала және орманды дала зонасында орналасқан. Жердiң үстiңгi қабаты қара топырақты. Аудан аумағында (Есіл (ұзындығы 130 километр), Шырақ, Аққанбұрлық, Битүк, Шанақсай) өзендер және екi үлкен (Қалмақкөл - 1258 га, Ұлыкөл - 1640 га) көл бар.
Халқы Өңдеу
| 1970 | 1979 | 1989[3] | 1999 | 2009[4] | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|
| 22135 | ▲23125 | ▲25952 | ▲54629 | ▼45538 | ▼39670 |
Тұрғындары 40 850 адам (2019). Ұлттық құрамы: орыстар (43,10%), қазақтар (32,80%), украиндар (10,50%), немістер (5,08%), беларустар (2,54%), татарлар (1,59%), поляктар (0,67%), әзірбайжандар (0,61%), ингуштар (0,53%), башқұрттар (0,35%), чуваштар (0,25%), армяндар (0,24%), мордвалар (0,22%), басқа ұлт өкілдері (1,52%).
Әкімшілік бөлінісі Өңдеу
62 елді мекен 17 ауылдық округтерге біріктірілген:
- Андреев ауылдық округі
- Бірлік ауылдық округі
- Возвышен ауылдық округі
- Дружба ауылдық округі
- Көкалажар ауылдық округі
- Қырымбет ауылдық округі
- Ломоносов ауылдық округі
- Нежин ауылдық округі
- Новоишим ауылдық округі
- Новосел ауылдық округі
- Рузаев ауылдық округі
- Салқынкөл ауылдық округі
- Тахтаброд ауылдық округі
- Червонный ауылдық округі
- Чистополь ауылдық округі
- Шұқыркөл ауылдық округі
- Шөптікөл ауылдық округі
Аудан экономикасы (2009 жылдың қорытындылары) Өңдеу
Ауданда 2010 жылғы 1 қаңтарға 383 кәсiпорын тiркелген, оның iшiнде 9 - iрi, 48 - орта, 326 - шағын кәсiпорын. Олардан 150 заңды тұлға мемлекеттiк меншiк нысанына, 231 - жеке меншiк, 2 - заңды тұлға шетел меншiгi нысанына жатады. Ауданда облыстың ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң 13,7%-ы өндiрiлген (32 742,1 млн.теңге). Өнеркәсiп кәсiпорындарымен (қаржылық емес корпорация секторы) 5 918,1 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлген, облыстағы үлесi 8,6%. Өнеркәсiп өнiмiнiң физикалық көлемiнiң индексi 110,7% құрайды. Бөлшек тауарайналымының көлемi (қоғамдық тамақтандырусыз) 1 705,4 млн.теңге сомасын құрайды. Тауарайналымның физикалық көлемiнiң индексi 132,4% құрады. 2009 жылдың басына аудан кәсiпорындарының негiзгi құрал-жабдықтары 34 367,2 млн.теңге сомасын құрап, тозу деңгейi 40,1% болды. Негiзгi капиталға салынған инвестиция көлемi 6 835,0 млн.теңге құрады. Пайдалануға 11,2 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi. Ауданның экономикасында 28,1 мың адам жұмыс iстейдi. Орташа айлық жалақы (кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын шағын кәсiпорындарсыз) өткен жылмен салыстырғанда 13,5% өсiп, 41 195 теңгенi құрады. Нақты жалақы 6,0% өстi. Орташа жан басына шағып есептегенде атаулы ақшалай табыс 28 174 теңге құрады. Орташа жан басына шаққандағы күн көрiстiң ең төменгi деңгейiнiң шамасы жыл аяғына 11 810 теңге құрады.