Тимирязев ауданы

Тимирязев ауданы — Солтүстік Қазақстан облысының оңтүстiк-батыс бөлігінде орналасқан бөлінісі. Аудан 1963 жылы құрылған. Аудан аймағы 4,51 мың шаршы километр. Орталығы - Тимирязево ауылы, облыс орталығымен аралығы 236 км.

Қазақстан ауданы
Тимирязев ауданы
Әкімшілігі
Облысы	Солтүстік Қазақстан облысы
Аудан орталығы	Тимирязево
Ауылдық округтер саны	16
Ауыл саны	22
Әкімі	Ерлан Қайырұлы Жаров
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Тимирязев ауылы, Уәлиханов көшесі, №1
Тарихы мен географиясы
Координаттары	53°48′ с. е. 66°32′ ш. б.53.800° с. е. 66.533° ш. б. / 53.800; 66.533
Құрылған уақыты	1963 жыл
Жер аумағы	4510 км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	9 869 адам (2023)
Ұлттық құрамы	орыстар (46,47%) қазақтар (36,38%) украиндар (5,14%) немістер (2,65%) әзербайжандар (1,86%) татарлар (1,62%) беларустар (1,52%) басқа ұлт өкілдері (4,36%)
Сандық идентификаторлары
Пошта индексі	150201-150221
Автомобиль коды	15
Тимирязев ауданының әкімдігі

Географиялық орны

Солтүстігінде Жамбыл, шығысында Шал ақын, оңтүстігінде Ғабит Мүсірепов аудандарымен, батысында Қостанай облысының Ұзынкөл, Қарасу аудандарымен шектеседі.

Тарихы

Тимирязев ауданы 1963 жылы 2 қаңтарда құрылды. Сулы ауылы орталығы болып, 12 ауылдық кеңес кірді: Қостанай облысы Пресногорьков ауданының Мичурин, Хмельницкий; Солтүстік Қазақстан облысы Октябрь ауданының Ақсуат, Дос, Интернациональный, Ишим, Комсомол, Москворецк және Целинный; Преснов ауданының Северный; Көкшетау облысы Рузаев ауданының Ленин және Мичурин ауылдық кеңестері.

1963 жылы 24 шілдеде Тимирязев ауданының ауылдық кеңестерінің атауы өзгертілді: Ақсуат ауылдық кеңесі — Дзержинский, Дос — Степной, Мичурин — Целинный, Северный — Докучаев, Целинный — Тимирязев ауылдық кеңесі болды.

1971 жылы аудан орталығы Сулы ауылы Тимирязево ауылымен біріктірілді.

1974 жылы Приозёрный, 1976 жылы Дмитриев, 1978 жылы Белоградов, 1979 жылы Ақсуат ауылдық кеңестері құрылды.

1980 жылы 17 қазанда Тимирязев ауданының Ақсуат, Белоградов, Дзержинский, Интернациональный, Ишим, Ленин, Мичурин ауылдық кеңестері жаңадан құрылған Целинный ауданына (орталығы Ақсуат станциясы) берілді.

1988 жылы 9 шілдеде Целинный ауданы таратылып, Ақсуат, Белоградов, Дзержинский, Ишим, Ленин, Мичурин ауылдық кеңестері Тимирязев ауданына қайтарылды.

1994 жылы 12 қаңтарда бұрынғы ауылдық кеңестер шекарасында ауылдық округтер құрылды.

1997 жылы 12 ақпанда Интернациональный ауылдық округі Степной ауылдық округіне, Белоградов ауылдық округі Мичурин ауылдық округіне қосылды.

2001 жылы 12 қазанда Интернациональный, Белоградов ауылдық округтері қайта құрылды.

2003 жылы 27 наурызда Приозёрный ауылдық округі Ақжан ауылдық округі болып өзгертілді.

2009 жылы 14 қазанда Ишим ауылдық округі Есіл, Степной ауылдық округі Құртай болып өзгертілді.

Климаты, жер бедері

Климаты тым континенттік. Қаңтардағы ауаның орташа температурасы –18°С, шілдеде 20°С. Аудан орман зонасында орналасқан. Жердiң үстiңгi қабаты қара топырақ. Аумағында 10 көл бар, олардың көлемi 85,5 м². Москворецк ауылдық округінiң аумағында аудандағы ең үлкен көл Қақ көлi (37,5 м²) орналасқан.

Халқы

1970	1979	1989	1999	2009	2021
23579	▼21846	▲24496	▼20081	▼13978	▼10600

Тұрғындары 11 290 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (36,86%), орыстар (45,46%), украиндар (5,46%), немістер (2,59%), татарлар (1,82%), беларустар (1,71%), әзербайжандар (0,18%), башқұрттар (0,54%), чуваштар (0,50%), поляктар (0,47%), литвалықтар (0,40%), басқа ұлт өкілдері (2,49%).

Әкімшілік бөлінісі

22 елді мекен 16 ауылдық округке біріктірілген:

Әкімшілік бірлік	Орталығы	Елді мекендері	Халқы (2009)
Ақжан ауылдық округі	Ақжан ауылы	2	511
Ақсуат ауылдық округі	Ақсуат ауылы	1	1099
Белоградов ауылдық округі	Белоградовка ауылы	1	442
Дзержинский ауылдық округі	Дзержинское ауылы	1	339
Дмитриев ауылдық округі	Дмитриевка ауылы	3	1410
Докучаев ауылдық округі	Докучаево ауылы	2	811
Есіл ауылдық округі	Есіл ауылы	1	374
Интернациональный ауылдық округі	Дружба ауылы	1	372
Комсомол ауылдық округі	Комсомольское ауылы	1	567
Құртай ауылдық округі	Степное ауылы	2	778
Ленин ауылдық округі	Ленинское ауылы	1	477
Мичурин ауылдық округі	Мичурино ауылы	1	541
Москворецк ауылдық округі	Москворецкое ауылы	1	682
Тимирязев ауылдық округі	Тимирязево ауылы	2	4667
Хмельницкий ауылдық округі	Хмельницкое ауылы	1	576
Целинный ауылдық округі	Целинное ауылы	1	332

Ірі елді мекендері

Атауы	Халқы (2009)
Тимирязево	▼ 4601
Ақсуат	▼ 1099
Докучаево	▼ 769
Дмитриевка	▼ 709
Степное	▼ 687
Москворецкое	▼ 682
Хмельницкое	▼ 576
Комсомольское	▼ 567
Мичурино	▼ 541
Жарқын	▼ 526

Аудан экономикасы (2009 жылдың қорытындылары)

Жалпы білім беретін 26 мектеп, 1 кәсіптік-тех. мектеп, 9 клуб, 22 кітапхана бар. Ауданда 2010 жылғы 1 қаңтарға 190 кәсiпорын тiркелген, оның iшiнде 1 - iрi, 10 - орта, 179 - шағын кәсiпорындар. Олардан 97 заңды тұлға мемлекеттiк меншiк нысанына, 93 - жеке меншiк нысанына жатады. Ауданда облыстың ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң 5,2%-ы өндiрiлген (12 499,1 млн.теңге). Өнеркәсiп кәсiпорындарымен (қаржылық емес корпорация секторы) 512,8 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлген, облыстағы үлесi 0,7%. Өнеркәсiп өнiмiнiң физикалық көлемiнiң индексi 101,9% құрайды. Бөлшек тауарайналымының көлемi (қоғамдық тамақтандырусыз) 251,6 млн.теңге сомасын құрайды. Тауарайналымның физикалық көлемiнiң индексi 79,8% құрады. 2009 жылдың басына аудан кәсiпорындарының негiзгi құрал-жабдықтары 8 002,7 млн.теңге сомасын құрап, тозу деңгейi 19,1% болды. Негiзгi капиталға салынған инвестиция көлемi 2 172,4 млн.теңге құрады. Пайдалануға 1,5 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi. Ауданның экономикасында 9,6 мың адам жұмыс iстейдi. Орташа айлық жалақы (кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын шағын кәсiпорындарсыз) өткен жылмен салыстырғанда 14,8% өсiп, 36 363 теңгенi құрады. Нақты жалақы 7,3% өстi. Орташа жан басына шағып есептегенде атаулы ақшалай табыс 25 987 теңге құрады. Орташа жан басына шаққандағы күн көрiстiң ең төменгi деңгейiнiң шамасы жыл аяғына 11 820 теңге құрады.