Қызылорда облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі
Қызылорда облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі Қызылорда облысы әкімдігінің 2020 жылғы 4 мамырдағы № 28 қаулысымен бекітілген.[1]
Арал ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Бекетай кесенесі, ХІХ ғ.; Бәсібек сағанатамы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ. |  |
қала құрылысы және сәулет | Аққұлақ ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4,9 км; солтүстік-шығысқа қарай 5 км; |
| 2 | Рысқал кесенесі, 1902 ж. | қала құрылысы және сәулет | Аманөткел ауылынан оңтүстікке қарай 4 км. | |
| 3 | Байшоқы кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Ақшатау ауылынан солтүстік-батысқа қарай 1,5 км. | |
| 4 | Теміржол вокзал ғимараты, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Арал қаласының орталығында. | |
| 5 | Пұсырманбай кесенесі, ХІХ ғ.; Нияз кесенесі, ХІХ ғ.; Мәмбетбақы кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Жаңақұрылыс ауылынан оңтүстікке қарай 6 км; оңтүстік-батысқа қарай 12,8 км; 12,8 км. | |
| 6 | Су қыспақты мұнара, 1905 ж.; Теміржол вокзалының ғимараты, 1905 ж.; Жанназар ишан мешіті, 1904 ж. |  |
қала құрылысы және сәулет | Қамыстыбас теміржол бекеті; Қамыстыбас ауылы, Қамыстыбас көшесі, №420. |
| 7 | Кердері кесенесі, ХIV-ХV ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қаратерең ауылынан солтүстік-батысқа қарай 65,2 км. | |
| 8 | Қосаман кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қосаман ауылынан батысқа қарай 1 км. | |
| 9 | Тілеулес ишан кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қызылжар ауылынан шығысқа қарай 5 км. | |
| 10 | Тілеулес ишан мешіті, 1924 ж.; Ораз ақын кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Шөмішкөл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 6 км; шығысқа қарай 4 км. | |
| 11 | Су қыспақты мұнара, 1905 ж.; Насос стансасының ғимараты, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Сапақ бекеті. | |
| 12 | Су қыспақты мұнара, 1905 ж.; Теміржол вокзалының ғимараты, 1905 ж. |  |
қала құрылысы және сәулет | Сексеуіл бекеті. |
| 13 | Су қыспақты мұнара, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Шөміш бекеті. | |
| 14 | Теміржол вокзалының ғимараты, 1905 ж. |  |
қала құрылысы және сәулет | Аралқұм бекеті. |
| 15 | Арыстанбаб зираты, IX-XI ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Ақбай елді мекенінен оңтүстік-батысқа қарай 5 км. | |
| 16 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Ақеспе ауылынан солтүстікке қарай 3 км. | |
| 17 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар; Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Алтықұдық ауылынан шығысқа қарай 1 км. | |
| 18 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар; Қола дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. IV-ІІ мыңжылдықтар; Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар; Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Арал қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 40 км; шығысқа қарай 8 км; 7 км; 6 км. | |
| 19 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Жақсықылыш қыратынан солтүстік-батысқа қарай 3 км. | |
| 20 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Көнту теміржол стансасынан шығысқа-солтүстік-шығысқа қарай 5 км. | |
| 21 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар; Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Сапақ бекетінен солтүстік-шығысқа қарай 1; 1,5 км. | |
| 22 | Неолит дәуіріндегі адамдар тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | Сексеуіл бекетінен солтүстікке қарай 6 км. | |
| 23 | Жалғыз ағаш ІІ неолиттік тұрағы, б.д.д. ІІІ-ІІ мыңжылдықтар; Жалғыз ағаш ІІІ неолиттік тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар; Жалғыз ағаш ІV неолиттік тұрағы, б.д.д. ІV-ІІІ мыңжылдықтар | археология ескерткіші | № 86 теміржол бекетінен шығысқа қарай 1,5 км. |
Жалағаш ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Арық ишан кесенесі, 1883 ж. | қала құрылысы және сәулет | Есет батыр ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 км. | |
| 2 | Сарман кесенесі, ХІХ ғ. басы; Ақмырза кесенесі, ХХ ғ. басы; Қатынтам (Қызтам) кесенесі, ХІХ ғ.; Үбістің үйтамы, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Аққыр ауылынан солтүстік-батысқа қарай 10 км; 14 км; шығысқа қарай 9 км; оңтүстік-батысқа қарай 54 км. | |
| 3 | Сәкей мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Жаманқара мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Жомарт мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Бытық мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Айқожа кесенесі, ХІХ ғ.; Елемес кесенесі, 1873 ж.; Сары ишан кесенесі, ХІХ ғ.; Сәтбай кесенесі, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Жаңадария ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 15 км; 20 км; 45 км; батысқа қарай 28 км; оңтүстік-батысқа қарай 36 км; 14 км; 80 км; 80 км; | |
| 4 | Мысық кесенесі, ХІХ ғ. басы | қала құрылысы және сәулет | Шергелтай ауылынан оңтүстікке 17 км. | |
| 5 | Теміржол вокзалы ғимараты, ХХ ғ. басы | қала құрылысы және сәулет | Қаракеткен теміржол бекеті. | |
| 6 | Ұлы Отан соғысында қаза тапқандарға арналған ескерткіш, 1975 ж. | монументтік өнер құрылысы | Жалағаш кенті, Желтоқсан көшесі, №15. | |
| 7 | Иманқұл мешіті, 1908 ж. | киелі нысан | Жалағаш кенті, Желтоқсан көшесі, №5. | |
| 8 | Түмен әулие кесенесі, ХІХ ғ. | киелі нысан | Шәменов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 4,5 км. | |
| 9 | Мырзабай ахун жерлеу кешені, ХХ ғ. басы | киелі нысан | Мырзабай ахун ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 км. | |
| 10 | Әбжали ишан мешіті, 1922 ж. | киелі нысан | Таң ауылы, Жамбыл Жабаев көшесі, №12. | |
| 11 | Құмқала І қалашығы, ХІІ-ХІV ғ.ғ.; Құмқала ІІ қалашығы, ХІІ-ХІV ғ.ғ.; Рабат қатын (Қатын қала) қалашығы, ХІІ-ХІХ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Аққыр ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 33,5 км; 35,8 км; солтүстік-батысқа қарай 8 км. | |
| 12 | Атаусыз асар қалашығы (Қара-асар), б.д. VI-ІХ ғ.ғ.; Сорлыасар қалашығы, б.д. VІ-ІХ ғ.ғ.; Көктонды асар қалашығы, б.д. V-ІХ ғ.ғ.; Моншақты асар қалашығы (Жалаңаштөбе), б.д. V-ІХ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Бұхарбай батыр ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3 км, Жалағаш кентінен оңтүстік-батысқа қарай 12 км; Бұхарбай батыр ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км, Жалағаш кентінен оңтүстік-батысқа қарай 12,6 км; Жалағаш кентінен батысқа қарай 9,5 км, Қаракеткен теміржол бекетінен оңтүстікке қарай 10,2 км; Жалағаш кентінен оңтүстік-шығысқа қарай 8,5 км. | |
| 13 | Домалақ асар қалашығы, б.д. VІ-ІХ ғ.ғ.; Қособалы асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. ІХ ғ.; Үңгірлі асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. ІХ ғ. | археология ескерткіші | Таң ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 11,7; 10 км; батысқа қарай 9,4 км. |
Жаңақорған ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Қойлақы ата моласындағы ескерткіш тас, ХІІ-ХІІІ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Түгіскен ауылынан оңтүстікке қарай 7 км. | |
| 2 | Қылауыз ата кесенесі, ХІІ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Әбдіғаппар ауылынан батысқа қарай 5 км. | |
| 3 | Аққорған мазары, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Түгіскен ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км. | |
| 4 | Бесарық стансасындағы су қыспақты мұнара, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Бесарық теміржол бекеті. | |
| 5 | Теміржол вокзал ғимараты, 1905 ж.; Бұрынғы оқу комбинаты ғимараты, 1904 ж. | қала құрылысы және сәулет | Жаңақорған теміржол бекеті; Жаңақорған кенті, Зұлпхар Мұсаханов көшесі, №2. | |
| 6 | Қасым ата кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Жаңаарық ауылынан оңтүстікке қарай 20 км. | |
| 7 | Көккесене сағанасы, ХІ ғ.; Су қыспақты мұнара, 1905 ж. |  |
қала құрылысы және сәулет | Төменарық ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км; Төменарық ауылы, Рахманберді Бимұратов көшесі. |
| 8 | Жалаңаш ата кесенесі, ХVІ ғ. | қала құрылысы және сәулет | №26 бекеттен оңтүстік-шығысқа қарай 1 км. | |
| 9 | Төлегетай-Қылышты ата кесенесі, 2008 ж. (ХІ-ХІІ ғ.ғ.) | киелі нысан | Әбдіғаппар ауылынан оңтүстікке қарай 7 км. | |
| 10 | Құмиян қалашығы, ХІІ-ХІІІ ғ.ғ.; Өзгент қалашығы, ХІІ-ХVІІ ғ.ғ; Талап жартас суреттері, б.д.д. ІІ мыңжылдықтың соңы - І мыңжылдықтың басы; Майдамтал жартас суреттері, б.д.д. ІІ мыңжылдықтың соңы - І мыңжылдықтың басы; Аққорған қалашығы, ХІІІ-ХІV ғ.ғ. | археология ескерткіші | Келінтөбе ауылынан оңтүстік-батысқа 15,7 км; Өзгент ауылынан оңтүстік-батысқа 15 км; Талап ауылынан оңтүстік-шығысқа 35, 10 км; Түгіскен ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км. |
Қазалы ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Әзілхан ишан мешіті, 1925 ж. | қала құрылысы және сәулет | Ақтан батыр ауылы, Ақтан батыр көшесі. | |
| 2 | Теміржол вокзалы ғимараты, ХХ ғ. басы; Су қыспақты мұнара, ХХ ғ.; Ақтау (Ерқанат) кесенесі, ХІХ ғ. соңы | қала құрылысы және сәулет | Әйтеке би теміржол бекеті; кенттен оңтүстікке қарай 116 км. | |
| 3 | 1914-1917 жылдары Ғани Мұратбаев оқыған мектеп ғимараты, 1912 ж.; Алматұлы Самырат кесенесі, 1922 ж. | қала құрылысы және сәулет | Қазалы қаласы, Жамбыл Жабаев көшесі, №41; қаладан оңтүстік-батысқа қарай 6 км. | |
| 4 | Толыбай батыр кесенесі, ХІХ ғ.; Базар қожа кесенесі, ХХ ғ. басы; Жақайым қорымындағы № 26 құлпытас, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Бекарыстан би ауылынан солтүстікке қарай 6,7, 5, 8 км. | |
| 5 | Өтеген кесенесі құлпытасымен, ХІХ ғ.; Айдарлы кесенесі, ХІХ ғ. басы | қала құрылысы және сәулет | Жанқожа батыр ауылынан шығысқа қарай 3,5 км; оңтүстік-батысқа қарай 2,5 км. | |
| 6 | Су қыспақты мұнара, 1902 ж. | қала құрылысы және сәулет | Көбек теміржол бекеті. | |
| 7 | Орақ мұнарасы, 1918 ж.; Келімбет кесенесі, 1898 ж. | қала құрылысы және сәулет | Қожабақы ауылынан солтүстікке қарай 6 км; батысқа қарай 6,5 км. | |
| 8 | Сарыбайқазған мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Жабағылы зиратындағы Жабағылы кесенесі, ХІХ ғ.; Жабағылы зиратындағы № 35 атаусыз кесенесі, ХІХ ғ.; Көсе мұнарасы, ХVІІІ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Моншақ ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 84 км; солтүстік-шығысқа қарай 7, 7, 3 км. | |
| 9 | Қарсақбай кесенесі, ХІХ ғ. соңы; Тоқтықара кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Мұратбаев ауылынан солтүстік-батысқа қарай 4, 7 км. | |
| 10 | Сырлыбай кесенесі, 1891 ж. | қала құрылысы және сәулет | Жанкент ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 11 км. | |
| 11 | Мұнара № 40, ХVІІІ ғ.; Мұнара № 38, ХVІІІ ғ.; Байсын кемпір кесенесі, ХІХ ғ.; Боранбай мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Қуат кесенесі, ХІХ ғ. басы; Кәрібай кесенесі, ХХ ғ. басы; Манас кесенесі, ХVІІІ ғ.; Манас зиратындағы № 65 сағана құлпытасымен, ХІХ ғ.; Манас зиратындағы № 66 сағана (Шалбай кесенесі), ХХ ғ. басы; Манас зиратындағы № 67 сағана (Күнберген кесенесі), ХХ ғ. басы; Манас зиратындағы № 68 сағана (Қожахмет кесенесі), ХІХ-ХХ ғ.ғ.; Дөңқазған зиратындағы № 1 сағана, ХІХ ғ.; Дөңқазған зиратындағы № 2 сағана, ХІХ ғ.; Үшназар қорымындағы Ақназар кесенесі, ХVІІІ ғ.; Үшназар қорымындағы Бекназар кесенесі, ХVІІІ ғ.; Үшназар қорымындағы Қосназар кесенесі, ХVІІІ ғ.; Сағана төртқұлақ № 46 (Айғанат кесенесі), ХІХ ғ. соңы; Қазанғап мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Еспембет кесенесі, (атаусыз кесене № 39), ХІХ ғ. соңы; Таңатар қатын кесенесі, ХІХ ғ. соңы; № 36 құлпытасы, ХІХ ғ.; Манас қорымындағы № 65б құлпытас, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Сарыбұлақ ауылынан солтүстікке қарай 27,5 км; солтүстік-батысқа қарай 21 км; оңтүстік-шығысқа қарай 17 км; оңтүстік-батысқа қарай 2 км; оңтүстікке қарай 15 км; солтүстік-батысқа қарай 27 км; оңтүстік-шығысқа қарай 32, 32, 32, 32, 32 км; оңтүстікке қарай 97, 97 км; солтүстікке қарай 35, 35, 35, 36 км; оңтүстік-шығысқа қарай 27 км; солтүстік-шығысқа қарай 25 км; оңтүстік-шығысқа қарай 50 км; солтүстік батысқа қарай 12,5 км; оңтүстікке қарай 32 км. | |
| 12 | Найзақұл кесенесі, ХІХ ғ.; Ұзынтам мұнарасы, Х-ХІ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Түктібаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 20, 15 км. | |
| 13 | Азамат соғысында қаза тапқандарға қойылған ескерткіш, 1957 ж.; Әйтеке би ескерткіші, 2018 ж. | монументтік өнер құрылысы | Әйтеке би кенті, Жалаңтөс Баһадүр атындағы саябақ; Жанқожа батыр көшесі, №130. | |
| 14 | Ғани Мұратбаев кеуіті, 1964 ж. | монументтік өнер құрылысы | Қазалы қаласы, Қорқыт Ата көшесі, №43 (№ 17 мектептің ауласы). | |
| 15 | Кеңес Одағының Батыры Үрмәш Түктібаевтың ескерткіші, 1985 ж. | монументтік өнер құрылысы | Түктібаев ауылы, Үрмәш Түктібаев көшесі,
№45. | |
| 16 | Қожаназар ишан мешіті, ХІХ ғ. | киелі нысан | Әйтеке би кенті, Біржан сал көшесі, №109. | |
| 17 | Жанқожа батыр төртқұлағы, 1969 ж. | киелі нысан | Кәукей ауылынан батысқа қарай 125 км. | |
| 18 | Әулиетөбедегі зират, ХVІІ ғ.; Кескен Күйік қалашығы, VІІ-Х ғ.ғ.; Күйік қала қалашығы, VІІ-Х ғ.ғ.; Мыңтөбе қалашығы, ХІІ-ХV ғ.ғ. | археология ескерткіші | Бекарыстан би ауылынан батысқа қарай 20 км; Бозкөл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 30 км; Кәукей ауылынан батысқа қарай 14, 13 км; Жанкент ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км. |
Қармақшы ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Қорқыт ата мазары, Х-ХІ ғ.ғ. |  |
қала құрылысы және сәулет | Жосалы кентінен шығысқа қарай 20 км. |
| 2 | Теміржол вокзалы ғимараты, ХХ ғ. |  |
қала құрылысы және сәулет | Жосалы теміржол бекеті. |
| 3 | Су қыспақты мұнара, ХХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Жосалы кенті, Көмекбаев көшесі. | |
| 4 | Еламан мұнарасы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ.; Қарамырза кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қуаңдария ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 44,3 км; 7 км. | |
| 5 | Су қыспақты мұнара, 1902 ж. | қала құрылысы және сәулет | Диірментөбе теміржол бекеті. | |
| 6 | Мұнаралы мұнарасы, ХVІІІ ғ.; Тықы батыр кесенесі, ХІХ ғ.; Еркебай кесенесі, ХІХ ғ.; Ақмәмбет кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Кекірелі ауылынан солтүстік-батысқа қарай 35 км; оңтүстік-батысқа қарай 12,3 км; солтүстік-шығысқа қарай 33,5 км; оңтүстік-батысқа қарай 22 км. | |
| 7 | Әлімбай кесенесі, ХІХ ғ.; Төлеген қатын кесенесі, ХІХ ғ. басы | қала құрылысы және сәулет | Көмекбаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 14 км; шығысқа қарай 26 км. | |
| 8 | Су қыспақты мұнара, 1902 ж. | қала құрылысы және сәулет | Қорқыт теміржол бекеті. | |
| 9 | Тұрмағамбет Ізтілеуовтің ескерткіш таңбасы, ХХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Тұрмағамбет Ізтілеуов ауылы, Ешнияз сал көшесі. | |
| 10 | Абыла жел диірмені, 1940 ж. | қала құрылысы және сәулет | Жосалы кенті, Алмағамбет Ысқақов көшесі. | |
| 11 | Марал ишан кесенесі, ХІХ ғ.; Қалқай ишан кесенесі, ХІХ ғ. | киелі нысандар | Жосалы кентінен шығысқа қарай 18 км. | |
| 12 | Моншақты асар қалашығы, б.д. V-ІХ ғ.ғ.; Сортөбе қалашығы, VІІ-ІХ ғ.ғ.; Томпақ асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. ІV-V ғ.ғ.; Бидайық асар қалашығы, б. д.д. І мыңжылдықтың соңы - б. д. ІV ғ. | археология ескерткіші | Жосалы кентінен оңтүстік-шығысқа қарай 48 км; батысқа қарай 12 км; оңтүстік-батысқа қарай 60, 65 км. | |
| 13 | Тас асар қалашығы, б.д. VІ-VІІ ғ.ғ.; Жалпақ асар қалашығы, б.д. VІ-VІІ ғ.ғ.; Қаралы асар қалашығы (Жетіасар № 6), б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д V-VІІ ғ.ғ.; Тік асар қалашығы (Жетіасар № 10), б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. ІV-V ғ.ғ.; Робинсай (Бұзық асар) қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. V-VІІ ғ.ғ.; Құрайлы асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. V-VІІ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Тұрмағанбет Ізтілеуов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 12, 9,7 км; батысқа қарай 8 км; оңтүстік-батысқа қарай 25 км; солтүстік-батысқа қарай 35 км; батысқа қарай 14 км. | |
| 14 | Алыпқорған қалашығы, б.д.д. ІV-ІІ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Байқоңыр қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 25 км. | |
| 15 | Аралбай қалашығы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ.; Жаман асар қалашығы, б.д. І мыңжылдық; Орынбай қала қалашығы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ.; Қабыл қорғаны, б.д.д. ІV-ІІ ғ.ғ.; Белтам кесенесі, б.д.д. ІV-ІІ ғ.ғ | археология ескерткіші | Көмекбаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 145 км; солтүстікке қарай 22 км; оңтүстік-батысқа қарай 130 км; батысқа қарай 47 км; оңтүстік-батысқа қарай 98 км. | |
| 16 | Сеңгіртам қалашығы, б.д.д. ІV-ІІ ғ.ғ.; Іңкәр-қала қалашығы, б.д.д. ІV-ІІ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Қызылорда қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 225 км, Көмекбаев ауылынан оңтүстікке 96 км. | |
| 17 | Асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. І мыңжылдықтың ортасы; Түгіскен І-ІІ жерлеу кешендері, б.д.д. І мыңжылдықтың І жартысы; Баланды І (Бұланды) қамалы, б.д.д. ІІІ-ІІ.ғ.ғ. | археология ескерткіші | Қуаңдария ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 9 км; оңтүстік-батысқа қарай 60 км; оңтүстікке қарай 70 км. | |
| 18 | Базар асар қалашығы, б.д. VІ-VІІІ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Жалпақ асар қалашығынан батысқа қарай 8,2 км, Алтынасар қалашығынан солтүстік-шығысқа қарай 10 км. | |
| 19 | Үлкен Қос асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. VI ғ.; Кіші Қос асар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. VI ғ.; Жоласар қалашығы, б.д.д. І мыңжылдықтың соңы - б.д. VI ғ. | археология ескерткіші | Алдашбай ахун ауылынан солтүстік-батысқа қарай 23 км; батысқа қарай 25 км. |
Сырдария ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Сүнбейбі кесенесі, ХVІІІ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Айдарлы ауылынан солтүстікке қарай 10 км. | |
| 2 | Шалбас батыр мұнарасы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ.; Қалжан ахун сағанасы, ХІХ-ХХ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қалжан ахун ауылынан батысқа қарай 12 км. | |
| 3 | Теміржол вокзалы ғимараты, 1905 ж.; Су қыспақты мұнара, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Тереңөзек кенті, Азатбақыт Әлиакбаров көшесі. | |
| 4 | Қалжан ахун мешіт-медресесі, ХІХ-ХХ ғ.ғ. | киелі нысан | Қалжан ахун ауылынан батысқа қарай 12 км. | |
| 5 | Асанас қалашығы, VІІ-ХV ғ.ғ.; Кішіасар қалашығы, б.д. VІ-ІХ ғ.ғ.; Қос асар қалашығы, б.д. VІІ-Х ғ.ғ.; Үлкенасар қалашығы, б.д. VІ-ІХ ғ.ғ.; Күмісасар қалашығы, б.д. VІ-ІХ ғ.ғ.; Жетімасар қалашығы, б.д.д. 1 мыңжылдықтың ортасы - б.д. VІ-VІІ ғ.ғ; Заңғарқала қалашығы, ІХ-ХІ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Айдарлы ауылынан батысқа қарай 8 км; Шаған ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5,3 км; Нағи Ілиясов ауылынан батысқа қарай 5,5 км; Шаған ауылынан солтүстік-батысқа қарай 6, 8 км; Шіркейлі ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1 км; Іңкәрдария ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 30 км. |
Шиелі ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Су қыспақты мұнара, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Бәйгеқұм теміржол стансасы. | |
| 2 | Бақты ата мазары, ХVІІ-ХVІІІ ғ.ғ.; Қабыл ата кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қызылқайың ауылынан солтүстікке қарай 800 м; оңтүстікке қарай 13 км. | |
| 3 | Су қыспақты мұнара, 1904 ж. | қала құрылысы және сәулет | Сұлутөбе теміржол стансасы. | |
| 4 | Бәкі кесенесі, ХІХ ғ.; Тәжібай кесенесі, ХІХ ғ.; Мақұлтам кесенесі, ХІХ ғ.; Құлтан кесенесі, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Сұлутөбе ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 100 км. | |
| 5 | Теміржол вокзалы ғимараты, ХХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Шиелі теміржол стансасы. | |
| 6 | Ыбырай Жақаевтың қабіріне қойылған ескерткіш, 1984 ж. | қала құрылысы және сәулет | Ыбырай Жақаев ауылы, Ыбырай Жақаев көшесі. | |
| 7 | Нартай Бекежанов мемориалдық өнер музейі ғимараты, 1993 ж. | қала құрылысы және сәулет | Нартай Бекежанов ауылы, Нартай Бекежанов көшесі, №5. | |
| 8 | Мұстафа Шоқай ескерткіші, 1998 ж. | монументтік өнер құрылысы | Шиелі кентінің орталық алаңында. | |
| 9 | Оразай ишан кесенесі, ХVІІІ ғ.; Ахмет ишан кесенесі, ХХ ғ. | киелі нысан | Сұлутөбе ауылынан оңтүстік-шығысқа 15; солтүстік-шығысқа қарай 100 км. | |
| 10 | Есабыз қабірі, ХХ ғ. | киелі нысан | Бәйгеқұм ауылынан шығысқа қарай 5 км. | |
| 11 | Нәнсай қалашығы, орта ғасыр дәуірі; Жер асты жолы, уақыты белгісіз | археология ескерткіші | Бала би ауылынан солтүстік-батысқа қарай 26, 15 км. | |
| 12 | Рабат-1 бекінісі, ХІV-ХVІ ғ.ғ; Рабат-2 бекінісі, ХІV-ХVІ ғ.ғ; Рабат-3 бекінісі, ХІV-ХVІ ғ.ғ; Рабат-4 бекінісі, ХІV-ХVІ ғ.ғ; Рабат-5 бекінісі, ХІV-ХVІ ғ.ғ; Тастөбе (Тазтөбе) қалашығы, орта ғасыр дәуірі; Мортық бекіністі мекені, Х-ХІV ғ.ғ. | археология ескерткіші | Жаназар батыр ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 17, 18, 20, 21, 26 км; батысқа қарай 26, 15 км. | |
| 13 | Қызылтам қалашығы, ХІІ-ХІХ ғ.ғ.; Ақтөбе қалашығы, VІІІ-ХІІІ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Жансейіт ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 5, 8 км. | |
| 14 | Бестам қалашығы, Х-ХІV ғ.ғ. | археология ескерткіші | Жиделіарық ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км. | |
| 15 | Сұлутөбе қалашығы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ. | археология ескерткіші | Сұлутөбе ауылынан солтүстікке қарай 2 км. |
Қызылорда қаласы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Бұрынғы қыздар приход училищесі ғимараты (қазіргі дүкен), 1878 ж. | қала құрылысы және сәулет | Училище көшесі, №21. | |
| 2 | Теміржол вокзалы ғимараты, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | ||
| 3 | Көркемсурет шеберханасы ғимараты, ХХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Ахмет Байтұрсынов көшесі, №44. | |
| 4 | Асқар Тоқмағамбетов атындағы мәдениет орталығы ғимараты, 1959 ж. | қала құрылысы және сәулет | Қазыбек би көшесі, №21. | |
| 5 | Қалалық атқару комитетінің ғимараты, ХХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Желтоқсан көшесі, №18. | |
| 6 | Қалалық монша ғимараты, ХХ ғ.; Нартай Бекежанов атындағы қазақ академиялық музыкалық драма театрының ғимараты, 1985 ж. | қала құрылысы және сәулет | Әйтеке би көшесі, №10, №44А. | |
| 7 | Су қыспақты мұнара, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Орынбай Жанәділов көшесі. | |
| 8 | № 5 магазин ғимараты, ХХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Дінмұхаммед Қонаев пен Сұлтан Сүлейменов көшелерінің қиылысы. | |
| 9 | Облыстық әскери комиссариаттың шақыру пункті ғимараты (бұрынғы казарма), ХІХ ғ. аяғы | қала құрылысы және сәулет | Иса Токтыбаев-2 тұйығы, ғимарат №1. | |
| 10 | Транспорттық прокуратура ғимараты, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Привокзал тұйығы, №5. | |
| 11 | Теміржолшылар клубы ғимараты, 1924 ж.; Теміржол милициясы ғимараты (қазіргі «Ақмешіт» музейі), 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Еркін Әуелбеков көшесі, №41, №8. | |
| 12 | Бауырластар бейіті, 1920 ж. | қала құрылысы және сәулет | Иса Тоқтыбаев көшесі. | |
| 13 | Облыстық тарихи-өлкетану мұражайы ғимараты, 1953 ж. | қала құрылысы және сәулет | Мұхтар Әуезов көшесі, №20. | |
| 14 | Қаналы мешіті, ХІХ-ХХ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Абай ауылынан солтүстікке қарай 35 км. | |
| 15 | Локомотив депо ғимараты, 1904 ж. | қала құрылысы және сәулет | Әбзәли Егізбаев көшесі, №38. | |
| 16 | Теміржол вокзалы ғимараты, 1905 ж.; Су қыспақты мұнара, 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Қараөзек теміржол стансасы. | |
| 17 | № 12 кесене, ХІХ ғ. | қала құрылысы және сәулет | Ақжарма ауылынан солтүстік-батысқа қарай 7 км. | |
| 18 | Наурызбай мұнарасы, ХVІІІ-ХІХ ғ.ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қарауылтөбе ауылынан солтүстікке қарай 4,5 км. | |
| 19 | Өшпес Даңқ мемориалы, 1975 ж.; Сыр бойының батырлары ескерткіші, 2006 ж. | монументтік өнер құрылысы | Дінмұхаммед Қонаев көшесі. | |
| 20 | Ғани Мұратбаев ескерткіші, 1975 ж. | монументтік өнер құрылысы | Орталық стадионның алды. | |
| 21 | Асқар Тоқмағамбетов мүсіні, 1986 ж. | монументтік өнер құрылысы | Асқар Тоқмағамбетов атындағы мәдениет орталығының алды. | |
| 22 | Қорқыт ата кітабының 1300 жылдығына арналған ескерткіш, 2000 ж. | монументтік өнер құрылысы | ІІІ ірілендірілген квартал. | |
| 23 | Әлия Молдағұлова мүсіні, 1977 ж. | монументтік өнер құрылысы | № 112 мектеп ауласында, Әлия Молдағұлова көшесі. | |
| 24 | Ұлы Отан соғысында қаза тапқандарға қойылған белгі, 1980 ж. | монументтік өнер құрылысы | Тасбөгет кенті, Шахмардан Есенов көшесі. | |
| 25 | Жалаңтөс Баһадүр ескерткіші, 2010 ж | монументтік өнер құрылысы | Сұлтан Бейбарыс және Жібек жолы көшелерінің қиылысында. | |
| 26 | Бұқарбай Естекбайұлы ескерткіші, 2012 ж. | монументтік өнер құрылысы | Ғани Мұратбаев көшесі, №72 Б. | |
| 27 | Саяси қуғын-сүргін құрбандарына арналған мемориалды ескерткіш, 1998 ж. | монументтік өнер құрылысы | Арай ықшам ауданы. | |
| 28 | Жанқожа Нұрмұхамедұлы ескерткіші, 2014 ж. | монументтік өнер құрылысы | Теміржол вокзалы маңында. | |
| 29 | Әбілдә Тәжібаев мүсіні, 2015 ж. | монументтік өнер құрылысы | Нұрсұлтан Назарбаев даңғылы, №53 Д. | |
| 30 | Мұстафа Шоқай ескерткіші, 2018 ж. | монументтік өнер құрылысы | Ыбырай Жақаев көшесі. |