Қазақстан демографиясы

Қазақстан халқы — Қазақстан Республикасының аумағын мекендейтін барлық тұрғындардың жиынтығы. 2024 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша Қазақстан халқы 20 075 271 құрайды. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан әлемде алпыс төртінші орында (64).

2023 жылы Қазақстанның демографиялық пирамидасы

2020 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанның демографиялық пирамидасы

Қазақстандағы халық тығыздығы әлемдегі ең төмен елдердің бірі — 7,2 адам/км². Бірінші деңгейдегі әкімшілік-аумақтық бірліктердің ең жоғары тығыздығы Республикалық маңызы бар Алматы қаласында — 3131 адам/км², ең азы — Ұлытау облысында — 1,25 адам/км² байқалады. Алайда, егер соңғы уақытта елде болып жатқан демографиялық жарылыс байқалса, Қазақстан халқының тығыздығы 6-7 есе артады. Және шамамен 49,05 адам/км² болуы мүмкін.

2021 жылғы шілдедегі жағдай бойынша Қазақстанның қала халқы жалпы санының 59,2% -8, ауыл халқы — 40,8% -8 құрады . 2022 жылғы наурыздағы жағдай бойынша Қазақстанның 22 қаласында 100 мыңнан астам адам тұрады, олардың 3-миллиона бір миллионнан астам халық бар. 2021 жылы халықтың болжамды өсімі 246 494 адамды құрады, бұл жалпы халықтың 1,3% құрайды. 2020 жылғы жағдай бойынша туудың жалпы коэффициенті 3,13 құрады. БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік мәселелер департаментінің орташа болжамы бойынша 2050 жылы Қазақстан халқы 40 миллионнан астам адамды құрауы мүмкін. Ал 2100-де ол 75 миллионды құрауы мүмкін.Этникалық қазақтардың елімізде туу көрсеткіші жоғары болғандықтан, қазақтар өз елінде өз халқын тез арттыра алады. Себебі Қазақстанда урбанизация өте баяу жүріп жатыр.

Егеменді Қазақстан

Тұрғындар тығыздығы

Қазақстан жер аумағы үлкен (2724,9 мың км²) болғанымен халық сирек қоныстанған елге жатады. Оның аумағының сәйкес түрде 1 км²-не 5,4 адамнан келеді. Тұрғындар үшін табиғат жағдайы неғұрлым қолайлы өңірлер – Түркістан, Жамбыл, Алматы облыстары (Алматы қаласын қоса алғанда). Мұнда республика тұрғындарының 37,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығызд. 1 км²-ге 16,9; 6,9 және 7 адамнан келеді. Салыстырмалы түрде тұрғындары көп келесі аймақтар – Солтүстік Қазақстан аймағы: Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Павлодар облыстарының аумағы. Мұнда ел тұрғындарының 24,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,2; 7,4; 5,7 және 6,5 адамнан келеді. Шығыс Қазақстанда республика тұрғындарының 10,2%-ы тұрады, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,4 адамнан. Орталық Қазақстанда (Қарағанды облысы) республика тұрғындарының 9,4%-ы орналасқан. 1 км²-ге 3,3 адамнан келеді. Халық ең аз қоныстанған аудандар батыс аймақтар – Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары және Түркістан аймағындағы Қызылорда облысы. Мұнда бүкіл тұрғындардың 17,7%-ы орналасқан, 1 км²-ге келетін орташа тығыздығы, тиісінше, 1,9; 3,7; 4,1; 2,3 және 2,6 адамнан.

Қала және ауыл халқы

1999 жылғы санақ жүргізілген кездегі ҚР-ның әкімшілік аумағы бірлігінде 84 қала, 200 кент, 2036 ауылдық округ, 7684 ауылдық елді мекен болады. Ресми статистика мәлімет бойынша, Қазақстан тұрғындарының 56%-ы қалалық елді мекендерде, 44%-ы ауылдық елді мекендерде тұрады.

Қала тұрғындары ең көп облыстар: Қарағанды (қала тұрғындарының үлесі 82,2%), Маңғыстау (78,4%), Павлодар (63,4%), Қызылорда (60,5%), Атырау (58,2%), Ақтөбе (56,2%), Қостанай (54,2%). Республиканың ең ірі қалалары – Алматы (1129356 адам), Қарағанды (43664), салыстырмалы түрде ірілері: Шымкент (360078), Тараз (330125), Астана (312965), Өскемен (310950), Павлодар (300503), Семей (269574), Ақтөбе (253088), Қостанай (221429), Петропавл (203533), Орал (195459), Теміртау (170481), Қызылорда (157364), Атырау (142497), Ақтау (143396), Екібастұз (127197), Көкшетау (123389), Рудный (109515). Қалған қалалардағы тұрғындар саны 100 мың адамнан кем.

Байырғы тұрғындардың үлес салмағы көп облыстар: Қызылорда (94,2%), Атырау (89%), Маңғыстау (78,7%), Ақтөбе (70,7%) облыстары, ең азы – Солтүстік Қазақстан (29,6%), Қостанай (30,9%), Ақмола (37,5%), Қарағанды (37,6%) облыстары) .

Көші-қон

Соңғы он жылдықта олардың қалаларға көшу қарқыны жоғары болды. 1989 жылы қалада тұратын қазақтардың үлесі 38,3% болса, 1999 жылы 45,3%-ға жетті. Консулдық қызмет департаменті басқармасының соңғы мәліметі бойынша (2003) әрбір үшінші қазақ шет елдерде тұрады, олардың жалпы саны 3,5 млн. адам. Алыс шет елдерде: Қытайда – 1258500, Моңғолияда – 83000, Ауғанстанда – 28000, Түркияда – 20000, Иранда 3450; Балтық жағалауы елдерінде – 2500, Германияда – 700, Жапонияда – 400, Аустралияда – 400. Бельгияда – 28, Сауд Арабиясында 28, Норвегияда – 20, Кубада – 2 адам тұрады. Барлығы 1397028 адам. Сонымен бірге Францияда – 172, Швецияда – 51, Пәкістанда – 36, АҚШ-та – 23; Аустрияда – 18, Швейцарияда – 4, Данияда – 4 отбасы тұрады. Жақын шет елдерде 1814300 қазақ, оның ішінде Өзбекстанда – 966000, Ресейде – 687800, Түрікменстанда – 87600, Қырғызстанда – 42600, Украинада – 10500, Тәжікстанда – 10000, Әзірбайжанда – 4000, Грузияда – 3000, Молдовада – 2000, Арменияда – 500, Беларусьте – 300 адам тұрады.

Халық саны жазылған Қазақстан картасы

Жас-жыныстық құрамы

Қазақстанда ер балалардың дүниеге келуі басым болғанымен әйелдер саны 30 – 34 жастан бастап айтарлықтай көбейеді. 60 – 69 жаста 1,5 есе, 70 жаста 3 есе артады. Тұтастай алғанда, республикада әйелдер саны ерлерден басым.

Қазақ халқы жас ұлтқа жатады. Оның жас айырмашылығы құрылымында 9 жасқа дейінгі балалар 22,0%. Ал тұтастай алғанда, 19 жасқа дейінгі жастар 43,9%; 60 және одан жоғары жастағы тұрғындар үлесі 6,1%. Орташа арифметикалық жас – небәрі 25 жас. Яғни қазақ халқының басым бөлігі жастар мен балалар.

Сауаттылық

Қазақстан халқының білімділік индексі мен сауаттылық көрсеткіші жоғары деңгейде. 1990/91 оқу жылы Қазақстандағы 55 жоғары оқу орнында 287,4 мың студент оқыған болса, 1999/2000 оқу жылында жоғары оқу орындарының саны 163-ке, ал ондағы оқитындар саны 365,4 мыңға жетті. Соңғы он жылдықта жергілікті тұрғындардың білім алуында серпіліс пайда болды. Әрбір 1000 адамның 126-сы жоғары білімді. Әсіресе, студенттер санының қазақ жастары есебінен күрт өсуі 90-жылдардың басынан басталды. Қазіргі кезде жоғары оқу орындарындағы қазақ студенттерінің үлесі 67%. Экономика салаларында еңбек ететіндер арасындағы жоғары және арнаулы орта білімділер үлесі айтарлықтай өсті: егер 1989 жылы 1000 адамға шаққанда жоғары білімділер саны орта есеппен 130 адам болса, 1999 жылы 212; арнаулы орта білімділер тиісінше 234 және 296 болды.

Қазіргі кезде жалпы білім беретін мемлекеттік мектептерде 3101,4 мың оқушы оқиды, олардың 1661,3 мыңы ауылдық жерлерде білім алуда. 1997 жылы республикадағы жалпы білім беретін жеке меншік мектеп саны 124 болды, онда 13,5 мың оқушы оқыды. Қазіргі кезде 3455 мектеп мемл. тілде жұмыс істейді. Онда 1530,1 мың оқушы оқиды. Сонымен бірге сабақ орыс тілінде жүргізілетін 2522 мектеп (1462,4 мың оқушы); өзбек тілінде – 78 мектеп (77,2 мың оқушы); ұйғыр тілінде – 14 мектеп (22,3 мың оқушы); тәжік тілінде – 3 мектеп (2,5 мың оқушы), украин тілінде – 1 мектеп (0,1 мың оқушы) және аралас тілде оқытатын 2112 мектеп бар. Қазақстан үшін табиғи өсім тұрғындар саны өсуінің негізгі көзі болып табылады әрі қазақ халқы өсімінің басты факторы болып қала береді. Мысалы, қазақтардың табиғи оң өсімі 1989 жылы Қазақстан тұрғындарының бүкіл табиғи өсімінің 63,5%-ын құраған болса, бұл өсім 1991 жылы – 72,4%, 1993 жылы – 88,2%, 1995 жылы – 88,0% болды.

Туу көрсеткіші

Фертильділік көрсеткіші

Қазақстан өңірлері бойынша туудың жалпы коэффициенті: Маңғыстау – 3,80, Оңтүстік Қазақстан–3,71, Қызылорда – 3,42, Атырау – 3,29, Жамбыл – 3,20, Ақтөбе – 2,70, Алматы облысы – 2,65, Алматы (қала) – 2,65, Астана қаласы – 2,44, Батыс Қазақстан – 2,29, Ақмола–2.19, Шығыс Қазақстан - 2,07, Қарағанды – 2,04, Павлодар – 1,98, Солтүстік Қазақстан–1,72, Қостанай – 1,70, Қазақстан - 2,65. Осылайша, туу коэффициенті дәстүрлі және діни оңтүстік пен Батыста жоғары, ал солтүстік пен шығыста славян және неміс халқының пайызы әлі де салыстырмалы түрде жоғары екенін көруге болады.

1999 жылы жүргізілген Қазақстанның демографиясы мен денсаулық сақтау зерттеуіне сәйкес, қазақтар үшін фертильдік көсеткіш 2,5, ал орыстар үшін 1,38 құрады. 1989 жылы қазақтар мен орыстар үшін ФК тиісінше 3,58 және 2,24 құрады.

1868 жылдан бастап өмір сүру ұзақтығының графигі

Жынысқа байланысты өмір сүру ұзақтығы <br>Қызғылт-әйел, көк-еркек, жасыл-екеуін қоса алғанда

Туған кездегі өмір сүру ұзақтығы

Период	Өмір сүру ұзақтығы Жылдар	Период	Өмір сүру ұзақтығы Жылдар
1950–1955	55.1	1985–1990	67.5
1955–1960	57.3	1990–1995	65.5
1960–1965	59.5	1995–2000	63.0
1965–1970	61.7	2000–2005	64.6
1970–1975	63.3	2005–2010	66.0
1975–1980	64.3	2010–2015	69.1
1980–1985	65.9

Халық саны

1950-2023 жылдардағы халық санының динамикасы
1950	1951	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	1959
8 091 600	8 131 000	8 342 000	8 516 000	8 737 000	8 892 000	8 971 000	9 065 000	9 169 000	9 294 700
1960	1961	1962	1963	1964	1965	1966	1967	1968	1969
9 754 800	10 236 000	10 723 000	11 192 000	11 449 000	11 771 000	12 047 000	12 323 000	12 588 000	12 800 000
1970	1971	1972	1973	1974	1975	1976	1977	1978	1979
13 009 000	13 211 000	13 430 000	13 637 000	13 847 000	14 063 000	14 209 000	14 349 000	14 501 000	14 685 000
1980	1981	1982	1983	1984	1985	1986	1987	1988	1989
14 858 000	15 053 000	15 253 000	15 452 000	15 648 000	15 842 000	16 028 000	16 244 000	16 332 000	16 537 000
1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999
16 690 000	16 793 000	16 964 000	16 986 000	16 942 000	16 679 000	16 544 000	15 993 000	15 804 000	15 000 000
2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009
14 900 000	14 800 000	14 851 100	14 866 900	14 951 200	15 074 767	15 219 291	15 396 878	15 571 506	15 776 492
2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
16 204 617	16 441 959	16 675 392	16 911 911	17 165 239	17 417 447	17 870 957	18 226 000	18 557 337	18 895 567
2020	2021	2022	2023
19 131 779	19 479 552	19 703 159	20 000 000

Демографиялық ақпараттар (1950-2022)

Жыл	Халық саны (мың. адам.)	Туылғандар саны	Қайтыс болғандар саны	Табиғи өсім	Туылудың жалпы көрсеткіші (1000 адамға)	Қайтыс болудың жалпы көрсеткіші (1000 адамға)	Табиғи өсім (1000 адамға)	Жиынтық туу коэффициенті (жалпы)
1950	6703	252 000	97 000	155 000	37.6	14.4	25.9
1951	6831	256 000	98 000	158 000	37.5		26.3
1952	7042	264 000	101 000	163 000	37.5		26.8
1953	7316	262 000	104 000	158 000	35.8		25.7
1954	7637	286 000	106 000	180 000	37.5		27.7
1955	7992	300 000	109 000	191 000	37.5	12.9	28.2
1956	8371	313 000	112 000	201 000	37.4		28.8
1957	8765	326 000	115 000	211 000	37.2		29.2
1958	9169	340 000	116 000	224 000	37.1		29.7
1959	9581	354 000	118 000	236 000	36.9		29.9
1960	9995	371 800	121 000	250 800	37.2	11.3	30.6
1961	10 480	377 000	124 000	253 000	36.0		24.1
1962	10 958	368 300	127 000	241 300	33.6		22.0
1963	11 321	352 400	125 000	227 400	31.1		20.1
1964	11 610	330 500	125 000	205 500	28.5		17.7
1965	11 910	320 600	124 000	196 600	26.9	9.6	16.5
1966	12 185	313 500	124 000	189 500	25.7		15.6
1967	12 456	307 200	123 000	184 200	24.7		14.8
1968	12 694	302 000	121 000	181 000	23.8		14.3
1969	12 900	302 200	122 000	180 200	23.4		13.9
1970	13 105	306 700	121 000	185 700	23.4	9.2	17.4
1971	13 320	317 400	124 000	193 400	23.8		14.4
1972	13 533	318 600	125 000	193 600	23.5		14.2
1973	13 742	321 100	126 000	195 100	23.4		14.1
1974	13 955	338 300	127 000	211 300	24.2		15.1
1975	14 136	343 700	127 000	216 700	24.3	8.8	15.3
1976	14 279	350 400	128 000	222 400	24.5		15.6
1977	14 425	349 400	128 000	221 400	24.2		15.3
1978	14 588	355 300	127 000	228 300	24.4		15.6
1979	14 753	354 320	113 687	240 633	24.0		16.3
1980	14 919	356 013	119 078	236 935	23.9	8.0	15.9
1981	15 096	367 950	120 974	246 976	24.4	8.0	16.4
1982	15 279	373 416	120 165	253 251	24.4	7.9	16.6
1983	15 463	378 577	123 807	254 770	24.5	8.0	16.5
1984	15 647	399 403	129 796	269 607	25.5	8.3	17.2
1985	15 780	396 929	126 786	270 143	25.2	8.0	17.1
1986	15 965	410 846	119 149	291 697	25.7	7.5	18.3
1987	16 167	417 139	122 835	294 304	25.8	7.6	18.2
1988	16 362	407 116	126 898	280 218	24.9	7.8	17.1
1989	16 537	382 269	126 378	255 891	23.1	7.6	15.5
1990	16 670	362 081	128 576	233 505	22.2	7.9	14.3
1991	16 525	353 174	134 324	218 850	21.5	8.2	13.3	2.67
1992	16 440	337 612	137 518	200 094	20.5	8.4	12.1	2.62
1993	16 381	315 482	156 070	159 412	19.3	9.5	9.8	2.54
1994	16 146	305 624	160 339	145 285	18.9	9.9	9.0	2.43
1995	15 816	276 125	168 656	107 469	17.5	10.7	6.8	2.21
1996	15 578	253 175	166 028	87 147	16.3	10.7	5.6	2.02
1997	15 334	232 356	160 138	72 218	15.2	10.4	4.7	1.93
1998	15 072	222 380	154 314	68 066	14.8	10.2	4.5	1.81
1999	14 928	217 578	147 416	70 162	14.6	9.9	4.7	1.79
2000	14 882	222 054	149 778	72 276	14.9	10.1	4.9	1.88
2001	14 854	221 487	147 876	73 611	14.9	10.0	5.0	1.84
2002	14 854	227 171	149 381	77 790	15.3	10.1	5.2	1.88
2003	14 901	247 946	155 277	92 669	16.6	10.4	6.2	2.03
2004	15 013	273 028	152 250	120 778	18.2	10.1	8.1	2.21
2005	15 147	278 977	157 121	121 856	18.4	10.4	8.0	2.22
2006	15 307	301 756	157 210	144 546	19.7	10.3	9.4	2.36
2007	15 481	321 963	158 297	163 666	20.8	10.2	10.6	2.47
2008	15 672	356 575	152 706	203 869	22.8	9.7	13.1	2.68
2009	15 989	357 552	142 780	214 772	22.0	9.0	13.0	2.55
2010	16 324	367 752	145 875	221 877	22.5	8.9	13.6	2.60
2011	16 559	372 544	144 213	228 331	22.5	8.7	13.8	2.59
2012	16 900	379 121	141 220	237 901	22.5	8.4	14.1	2.62
2013	17 035	393 421	137 630	255 791	22.7	8.0	14.7	2.64
2014	17 289	401 066	132 236	268 830	23.1	7.6	15.5	2.76
2015	17 557	398 561	131 867	266 694	22.7	7.5	15.2	2.73
2016	17 818	400 640	131 373	269 567	22.52	7.4	15.6	2.8
2017	18 014	390 520	130 033	260 487	21.7	7.2	14.4	2.73
2018	18 437	397 947	130 515	267 432	21.8	7.1	14.7	2.84
2019	18 789	403 064	133 489	269 575	21.8	7.2	14.6	2.90
2020	18 129	425 625	162 613	263 062	22.8	8.7	14.1	3.13
2021	19 386	450 652	183 357	267 295	23.4	9.5	13.9	3.32
2022	19 765	403 500	134 700	268 800

Халық санақтары

1999 жылғы Қазақстандағы халық санағы 1989 жылғы КСРО-ның Бүкілодақтық халық санағынан тура 10 жыл өткен соң ақпан айында өтті. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі алғашқы халық санағы 1999 жылдың 25 ақпаны мен 4 наурызы аралығында өтті. 2000 жылдың аяғында елдің алғашқы санағының негізгі нәтижелері жарияланды. 1999 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының халық саны 14.953,1 мың адамды құрады, республикада ресми түрде 16,4 млн адам тұрған 1989 жылғы Бүкілодақтық халық санағы деректерімен (16.199,2) салыстырғанда 1.246,1 мың адамға (7,7% - ға) қысқарды.

2009 жылғы Қазақстандағы халық санағы егемендік алғаннан кейінгі екінші, Қазақстан Республикасының Халық санағы. 2009 жылғы 24-25 ақпан аралығында өткізілді. Санақтың алдын ала ресми нәтижелері 2010 жылғы 4 ақпанда Қазақстан мемстатының сайтында жарияланды. 2009 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының халық саны 16.004,8 мың адамды құрады, 1999 жылғы халық санағымен салыстырғанда 1.022,9 мың адамға (6,8% - ға) ұлғайды. Санақтың күтпеген нәтижелерінің бірі қала халқының үлесінің 56,3% - дан 52,0% - ға дейін күрт төмендеуі және ауыл халқының үлесінің тиісті өсуі болды. Ал 2011 жылдың 1 қаңтарына 16 441 959 адамды құрады. 2010 жылдың басында халық саны 16 204 617 адам болатын. Оның ішінде, 8763,9 мың (57,3%) адамды қалалық тұрғындар, 7537,5 мың адамды (42,7%) ауылдық тұрғындар құрап отыр.

2021 жылғы Қазақстандағы халық санағы егемендік алғаннан кейінгі үшінші, Қазақстан Республикасының Халық санағы. Санақтың қысқаша нәтижелері 2022 жылдың 1 қыркүйегінде Ұлттық статистика бюросының сайтында жарияланды. 2021 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының халық саны 19 186,0 мың адамды құрады, 2009 жылғы халық санағымен салыстырғанда 3 176,4 мың адамға (19,8% - ға) ұлғайды.

Қазақстан түрлі халық өкілдерінің әнұран шырқау сәті

Ұлттық құрамы

1897-1970 жылдардағы басым ұлт өкілдері

2022 жылғы 1 қыркүйекте жарияланған 2021 жылғы санақтың қысқаша қорытындысына сәйкес негізгі этностардың саны: қазақтар — 13 497 891 адам (халықтың 70,4%), орыстар — 2 981 946 (15,5 %), өзбектер — 614 047 (3,2 %), украиндар — 387 327 (2,0 %), ұйғырлар-290 337 (1,5 %), немістер — 226 092 (1,2) %, татарлар — 218 653 (1,1 %), басқа этностар және ұлтын көрсетпеген — 969 722 (5,1 %)..

Салыстырмалы кесте (1897—2012)

Ұлт	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	1999	2009	2012
қазақтар	3 392 751	3 627 612	2 327 625	2 794 966	4 161 164	5 289 349	6 534 616	7 985 039	10 096 763	10 979 511
орыстар	454 402	1 275 055	2 458 687	3 974 229	5 449 826	5 991 205	6 227 549	4 479 620	3 793 764	3 726 722
өзбектер	29 564	129 399	120 655	136 570	207 514	263 295	332 017	370 663	456 997	493 783
украиндар	79 573	860 201	658 319	762 131	930 158	897 964	896 240	547 052	333 031	313 698
ұйғырлар	55 815	62 313	35 409	59 840	120 784	147 943	185 301	210 365	224 713	228 582
татарлар	55 984	79 758	108 127	191 925	281 849	312 626	327 982	248 954	204 229	204 171
немістер	2 613	51 094	92 571	659 751	839 649	900 207	957 518	353 441	178 409	180 832
корейлер		42	96 457	74 019	78 078	91 984	103 315	99 665	100 385	103 456
түріктер		68	523	9 916	18 397	25 820	49 567	75 900	97 015	98 013
әзербайжандар			12 996	38 362	56 166	73 345	90 083	78 295	85 292	87 190
белорустар		25 584	31 614	107 463	197 592	181 491	182 601	111 927	66 476	63 694
дүңгендер	4 888	8 455	7 415	9 980	17 283	22 491	30 165	36 945	51 944	55 819
күрдтер			2 387	6 109	12 299	17 692	25 425	32 764	38 325	40 026
тәжіктер		7 666	11 229	8 075	7 166	19 293	25 514	25 657	36 277	37 112
поляктар	1 254	3 762	54 809	53 102	61 335	61 136	59 956	47 297	34 057	33 901
шешендер		3	2 639	130 232	34 492	38 256	49 507	31 799	31 431	31 809
қырғыздар					9 612	9 352	13 718	10 925	23 274	б/з
башқұрттар	2 528	841	3 450	8 742	21 134	32 499	41 847	23 224	17 263	17 073
ингуштар		3	322	47 867	18 356	18 337	19 914	16 893	15 120	б/з
молдовандар		2 855	2 992	14 844	25 711	30 256	33 098	19 458	14 245	б/з
гректер		157	1 374	55 543	39 241	49 930	46 746	12 703	8 846	б/з
мордвалар	11 911	27 244	25 334	25 499	34 129	31 424	30 036	16 147	8 013	б/з
чуваштар		2 267	6 590	11 255	22 690	22 310	22 305	11 851	7 301	б/з
еврейлер	1 651	4 499	19 240	28 048	26 954	22 762	18 492	6 743	3 485	б/з
басқалары		30 591	70 342	101 379	136 606	142 668	17 4670			б/з
барлығы		6 198 469	6 151 102	9 309 847	12 848 573	14 684 283	16 464 464	14 953 126	16 009 597	16 675 392

Халықтың орналасуы

Қазақстан халқының тығыздығы

Халықтың қоныстануы әрқилы. Алтай, Тянь-Шань таулары өзен атыраптарында жиірек қоныстанған. Қазақстанның ірі қалалары немесе облыс орталықтарының көпшілігі (Астана, Қарағанды, Жезқазған қалаларынан басқасы) шекараларға айнала жақын орналасқан. Халық тығыздығы ең жоғары облыстар Алматы, Түркістан облыстары, ең сирек қоныстанған облыстар Маңғыстау, Атырау, Қызылорда облыстары.

Қазақстан жер аумағы үлкен (2724,9 мың км²) болғанымен халық сирек қоныстанған елге жатады. Оның аумағының сәйкес түрде 1 км²-не 5,4 адамнан келеді. Тұрғындар үшін табиғат жағдайы неғұрлым қолайлы өңірлер – Түркістан, Жамбыл, Алматы облыстары (Алматы қаласын қоса алғанда). Мұнда республика тұрғындарының 37,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығызд. 1 км²-ге 16,9; 6,9 және 7 адамнан келеді. Салыстырмалы түрде тұрғындары көп келесі аймақтар – Солтүстік Қазақстан аймағы: Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Павлодар облыстарының аумағы. Мұнда ел тұрғындарының 24,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,2; 7,4; 5,7 және 6,5 адамнан келеді. Шығыс Қазақстанда республика тұрғындарының 10,2%-ы тұрады, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,4 адамнан. Орт. Қазақстанда (Қарағанды облысы) республика тұрғындарының 9,4%-ы орналасқан. 1 км²-ге 3,3 адамнан келеді. Халық ең аз қоныстанған аудандар батыс аймақтар – Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары және Түркістан аймағындағы Қызылорда облысы Мұнда бүкіл тұрғындардың 17,7%-ы орналасқан, 1 км²-ге келетін орташа тығыздығы, тиісінше, 1,9; 3,7; 4,1; 2,3 және 2,6 адамнан.