1992 жыл

Жылдар
1988 · 1989 · 1990 · 1991 — 1992 — 1993 · 1994 · 1995 · 1996
Онжылдықтар
1970 жж. · 1980 жж. — 1990 жж. — 2000 жж. · 2010 жж.
Ғасырлар
XIX ғасыр — XX ғасыр — XXI ғасыр

II мыңжылдық

XVIII ғасыр

— XIX ғасыр
—  XX ғасыр

— XXI ғасыр

— XXII ғасыр

1890 жж.	1890	1891	1892	1893	1894	1895	1896	1897	1898	1899

1900 жж.	1900	1901	1902	1903	1904	1905	1906	1907	1908	1909
1910 жж.	1910	1911	1912	1913	1914	1915	1916	1917	1918	1919
1920 жж.	1920	1921	1922	1923	1924	1925	1926	1927	1928	1929
1930 жж.	1930	1931	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939
1940 жж.	1940	1941	1942	1943	1944	1945	1946	1947	1948	1949
1950 жж.	1950	1951	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	1959
1960 жж.	1960	1961	1962	1963	1964	1965	1966	1967	1968	1969
1970 жж.	1970	1971	1972	1973	1974	1975	1976	1977	1978	1979
1980 жж.	1980	1981	1982	1983	1984	1985	1986	1987	1988	1989
1990 жж.	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999

2000 жж.	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009

**1992 жыл басқа күнтізбелерде**
Грегориан күнтізбесі	1992 MCMXCII
Юлиан күнтізбесі	1991 — 1992 (14 қаңтардан бастап)
Рим қаласының құрылуынан бастап	2744 — 2745 (4 мамырдан бастап)
Византия күнтізбесі	7500 — 7501 (14 қыркүйектен бастап)
Еврей күнтізбесі	5752 — 5753 ה'תשנ"ב — ה'תשנ"ג
Ислам күнтізбесі	1412 — 1413
Армения күнтізбесі	1441 ԹՎ ՌՆԽԱ
Қытай күнтізбесі	4688 — 4689 辛未 — 壬申 ақ қой — қара маймыл
Ефиопия күнтізбесі	1984 — 1985
Инду күнтізбесі
- Викрам самват	2048 — 2049
- Шака самват	1914 — 1915
- Кали-юга	5093 — 5094
Иран күнтізбесі	1370 — 1371

1992 жыл — Григориан күнтізбесі бойынша аптаның үшінші күні, яғни сәрсенбіде басталады. Кібісе жыл.

Бұл біздің заманымыздың 1992 жылы, II мыңжылдықтың 992-жылы, XX ғасырдың 92-жылы, 20 ғасырдың 10-онжылдығының 2-жылы, 1990 жылдардың 3-жылы болып табылады.

Оқиғалар

Қаңтар

1 қаңтар - Сербия мен Хорватия БҰҰ-ның қақтығыс аймақтарында бітімгершілік күштерді орналастыру жоспарымен келісті.

Ресейде, Украинада және ТМД-ның көптеген басқа республикаларында бағаны орталықтандырылған бақылау жойылды. Экономикалық реформалардың басталуы.

2 қаңтар - Өзбекстан мен ҚХР арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
3 қаңтар - Израиль 12 палестиналықты шығару туралы шешім қабылдайды. БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі 7 қаңтарда мәжбүрлеп шығаруды қатаң айыптайды.

Украина мен АҚШ дипломатиялық қатынастар орнатты

4 қаңтар - Өзбекстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі КСРО-ның өмір сүруін тоқтату және ТМД құру туралы Беловеж келісімін, сондай-ақ оған Алматы хаттамасын ратификациялады.

Сплитте Лаура лагері құрылды, онда Хорватия әскери полициясының сарбаздары серб және мұсылман әскери тұтқындары мен бейбіт тұрғындарға қарсы әскери қылмыстар жасалды.

5 қаңтар - Швейцария мен Армения дипломатиялық қатынастар орнатты.

Аслан Джаримов Адыгея президенті болып сайланды.
Валерий Коков баламасыз негізде Кабардино-Балқар Республикасының Президенті болып сайланды.

6 қаңтар - Тбилисидегі билік әскери кеңеске өтті, Звиад Гамсахурдия Арменияға қашты.

Югославияның ыдырауы: Босния мен Герцеговинада сербтер босниялықтар мен хорваттардың бөлінуіне жауап ретінде өздерінің Босния Краина Республикасын жариялады.
Қарабақ соғысы: өзін-өзі жариялаған Таулы Қарабақ Республикасы Тәуелсіздік жариялайды.

7 қаңтар - Югославия әуе күштерінің майоры, МиГ-21 ұшқышы Әмір Шишич Вараждин маңында итальяндық тікұшақты атып түсірді. Тікұшақ бортында бес адам қаза тапты. Шишичті 2001 жылы Италия соты 15 жылға бас бостандығынан айырды.
9 қаңтар - Сербия Республикасының Тәуелсіздігін жариялау.

Акбар Мирзоев жаңадан құрылған Тәжікстан үкіметінің премьер-министрі қызметін атқарды.

12 қаңтар - Ресей мен Украина Қара теңіз флотын бөлу туралы келісімге қол қойды.

Украина мен Мексика арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

13 қаңтар - Абдулхашим Муталов Өзбекстанның премьер-министрі болып тағайындалды.
14 қаңтар - Түркия мен Әзірбайжан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

Беларусь, Дания және арасында дипломатиялық қатынастар орнатылды.
Армения мен Дания арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

15 қаңтар - Югославияның ыдырауы: Словения мен Хорватияны бірқатар батыс елдері мойындады.

16-17 қаңтар - Ташкент ЖОО-да студенттік толқулар басылды.

Украина мен Германия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Өзбекстан мен Вьетнам арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

19 қаңтар - Референдумда Оңтүстік Осетия халқының 99% - ы Грузиядан бөлінуге дауыс берді.

Қазақстан мен Ұлыбритания арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

23 қаңтар - Вашингтонда Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына көмек көрсетуді үйлестіру бойынша алғашқы конференция өтті. Оған 47 мемлекет пен 7 халықаралық ұйымның өкілдері қатысты.

Өзбекстан мен Мысыр арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

25 қаңтар - Франция, Беларусь және Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
26 қаңтар - Еуропалық экономикалық қоғамдастық Оңтүстік Африкаға қарсы санкцияларды алып тастады.

Жапония, Өзбекстан және Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады

28 қаңтар - Шуши маңында қонуға кірген кезде әзірбайжандық "Azal Azerbaijan Airline" авиакомпаниясының Ми-8 азаматтық тікұшағы атып түсірілді. Әр түрлі мәліметтер бойынша 30-дан 47-ге дейін адам қайтыс болды.

Қазақстан КХДР мен Оңтүстік Кореямен дипломатиялық қатынастар орнатты

29 қаңтар - Борис Ельцин "сауда еркіндігі туралы" № 65 жарлық шығарды.

Қазақстан мен Иран арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Тит Вяхи Эстония үкіметін басқарды.
Өзбекстан мен Оңтүстік Корея арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

30 қаңтар - Армения мен Нидерланд арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

Әзірбайжан мен КХДР арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

31 қаңтар - ЕҚЫҰ Кеңесінің Прага отырысында ұйымның құрамына бұрынғы КСРО елдері қабылданды.

Президент Джордж Буш пен Борис Ельциннің Нью-Йорк пен Кэмп-Дэвидтегі кездесуі. Қырғи қабақ соғыстың аяқталуы туралы Ресей-Америка декларациясына қол қойылды.

Ақпан

2 ақпан - Сербия БҰҰ-ның Бейбітшілік жоспарымен келісті.
5 ақпан - Венесуэлада Уго Чавестің басшылығымен төңкеріс сәтсіз аяқталды.
Ай Жаңа жылында Үрімжі қаласының орталығында лаңкестік шабуыл болды. Үшеуі қаза тауып, 23-і жарақат алды.
7 ақпан - Еуропалық қоғамдастық негізінде Маастрихт келісіміне қол қою арқылы Еуропалық Одақ құрылды.
11 ақпан - Қазақстан, Германия және Испания арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
12 ақпан - Қазақстан мен Ауғанстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
14 ақпан - Қазақстан мен Аустрия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
15 ақпан - Қазақстан мен Ватикан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
16 ақпан - Оңтүстік Ливандағы Израиль әуе шабуылдарынан 11 адам қаза тапты.
17 ақпан - Тегеранда экономикалық ынтымақтастық ұйымы (Иран, Түркия, Пәкістан) елдерінің жоғарғы деңгейінде алғашқы кездесу өтті. Оның жұмысына қатысушылар немесе бақылаушылар ретінде Әзербайжан, Қырғызстан, Қазақстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстан да қатысты.
21 ақпан - БҰҰ Қауіпсіздік кеңесі БҰҰ бітімгершілік күштерін Югославияға жіберуді көздейтін № 743 қарарды мақұлдады.
22 ақпан - Қазақстан мен Үндістан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
24 ақпан - Қазақстан мен Пәкістан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

Наурыз

1 наурыз - Қазақстан, Бангладеш және Бахрейн арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
2 наурыз - Босния мен Герцеговина астанасы Сараевода жергілікті сербтердің, хорваттардың және мұсылмандардың Қарулы Күштері арасында зорлық-зомбылық қақтығыстары болды.
БҰҰ-ға Әзірбайжан, Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Молдова, Сан-Марино, Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан қабылданды.
Қазақстан мен Түркия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Ичкерия Шешен республикасының конституциясы қабылданды, іс жүзінде Шешен-Ингуш АССР-дің өмір сүруін тоқтатты.
3 наурыз - Зонгулдактағы (Түркия) көмір шахтасындағы апат. 263 адам қаза тапты.
Бұрынғы КСРО әскерлері Литвадан кете бастады.
Гюлистан ауылының жанында Ереванға бара жатқан ресейлік Ми-26 әскери-көліктік тікұшағы қағылды, оның бортында әйелдер мен балалар болды. 16 адам қаза тапты.
5 наурыз - Қазақстан мен Оңтүстік Африка арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
6 наурыз - Қазақстан, Мысыр және Польша арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
9 наурыз - Қытай ядролық қаруды таратпау туралы шартты ратификациялады.
13 наурыз - Қазақстан мен Ливия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
15 наурыз - Тывада халық депутаттарының съезі белгілеген мораторийге қарамастан президенттік сайлау өтті. Жеңісті республика Министрлер Кеңесінің төрағасы Шериг-оол Ооржак жеңіске жетті.
16 наурыз - Қазақстан мен Малайзия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Ресей Федерациясының Қорғаныс министрлігі құрылды.
20 наурыз - Ресей, Өзбекстан және Қырғызстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Беларусь Республикасының дербес Қарулы Күштері құрылды.
21 наурыз - Татарстан Республикасының Егемендігі туралы референдум өтті, онда дауыс бергендердің 62% - ы қолдады.
22 наурыз - Нижнеянск қаласынан (Якутия) шығысқа қарай 53 км жерде Анадырдан Бакуға жүкпен келе жатқан Ан-30 ұшағы апатқа ұшырады.
23 наурыз - Қазақстан мен Мажарстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
24 наурыз - Қазақстан мен Куба арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
25 Наурыз - Түрік әскери авиациясы Ирактың солтүстігіндегі Күрдістан Жұмысшылар партиясының лагерлерін бомбалауын бастады.
Қазақстан мен Филиппин арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
27 наурыз - Сирия мен Қазақстан дипломатиялық қатынастар орнатты.
31 наурыз - Мәскеу Кремлінде федеративтік шартқа қол қойылды, оған сәйкес Ресей Федерациясының құрамына 89 субъект кірді.
Башқұрт АССР Ресей Федерациясының құрамында Башқұртстан Республикасына айналды.

Сәуір

2 сәуір - Қазақстан мен Кипр арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
6 сәуір - Қазақстан, Канада және Палестина арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
7 сәуір - ЕЭК Босния мен Герцеговинаның Тәуелсіздігін ресми түрде мойындады.
Қазақстан мен Швеция арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
8 сәуір - Ресей, Тәжікстан және Түрікменстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
9 сәуір - Майами соты бұрынғы Панама диктаторын Мануэль Нориеганы колумбиялық есірткі картельдерін насихаттағаны үшін кінәлі деп тапты.
10 сәуір - Таулы Қарабахтағы армян ауылы Ленинавандағы армяндардың жаппай қырғыны.
Қазақстан, Израиль, Зимбабве, Ирландия және Мадагаскар арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
13 сәуір - Қазақстан мен Мексика арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
15 сәуір - Грузия Солтүстік Атлантикалық ынтымақтастық кеңесінің мүшесі болды.
26 сәуір - Татарстан Республикасы бойынша арнайы байланыс басқармасына шабуыл. Андрей Шпагонов 9 адамды өлтірді, кейіннен қамауға алынды, сотталып, кейінен атылды.
27 сәуір - Ресей Халықаралық Валюта Қорына қабылданды.
Ресей Федерациясының құрамындағы егеменді республика — Саха Республикасы жарияланды және оның Конституциясы қабылданды.
Моджахедтер басып алған Кабулда Ауғанстан Ислам мемлекеті жарияланды.
Қазақстан мен Оман арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

Мамыр

1 мамыр - 50-мың шақты коммунистер мен ұлтшылдар Мәскеуде Президент Борис Ельцинге және оның реформалар саясатына қарсы демонстрациларға шықты.
2 мамыр - Портуда Еуропалық экономикалық кеңістік туралы шартқа қол қойылды.
ЕҚЫҰ құрамына Босния және Герцеговина қабылданды.
5 мамыр - Тәжікстандағы азаматтық соғыстың басталуы.
Грузия Халықаралық валюта қорының мүшесі болды.
6 мамыр - Тактикалық ядролық қаруды Украина аумағынан Ресейге шығарылу аяқталды.
7 мамыр - Қазақстан Республикасының дербес қарулы күштері құрылды.
Ресей Федерациясының тұңғыш президенті Ельциннің Ресей Федерациясының қарулы күштерін құру туралы жарлығы шықты.
Болгария Еуропа Кеңесіне қабылданды.
Қазақстан мен Дания арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
8 мамыр - Қырғызстан Халықаралық валюта қорының мүшесі болды.
9 мамыр - Нью-Йоркте БҰҰ-ның Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясы қабылданды.
12 мамыр - Қазақстан мен Жаңа Зеландия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
13 мамыр - Украинаның Жоғарғы Радасы Қырымның тәуелсіздігі туралы декларацияны жойды.
Қазақстан мен Финляндия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
15 мамыр - Әзірбайжандағы мемлекеттік төңкеріс, Аяз Муталибовты саяси оппозициямен құлатуы.
15 мамыр - Ташкентте ТМД елдерінің ұжымдық қауіпсіздігі туралы шартқа қол қойылды.
18 мамыр - Түркіменстан Жоғарғы Кеңесінің 14-ші отырысында Түркіменстанның тәуелсіз, егемен мемлекетінің Конституциясы қабылданды.
19 мамыр - Ирактың солтүстігінде тұратын күрдтер автономды Парламентті таңдады.
21 мамыр - Қытай Халық Республикасы өзінің ең қуатты ядролық бомбасын сынады.
22 мамыр - БҰҰ-ға Босния және Герцеговина, Словения және Хорватия қабылданды.
23 мамыр - АҚШ, Ресей, Беларусь, Қазақстан және Украина Лиссабонда SNV-1 шартына хаттамаға қол қойды, оған сәйкес Беларусь, Қазақстан және Украина шартқа қатысушылар болып жарияланды.
24 мамыр - Лиссабонда бұрынғы КСРО республикаларына көмек көрсету бойынша екінші конференция өтті.
25 мамыр - Мәскеуде Қазақстан мен Ресей арасындағы өзара көмек, достық, ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды, сондай-ақ Ресей мен Қазақстан арасындағы шекаралардың өзгермейтіндігі туралы қол қойылды.
26 мамыр - Қазақстан мен Марокко арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
27 мамыр - Қазақстан мен Эстония арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
29 мамыр - Қырғыз Республикасының Қарулы Күштері құрылды.

Маусым

1 маусым - Қазақстан мен Швейцария арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
3 маусым - Ресейде қауіпсіздік кеңесі құрылды.
4 маусым - Қазақстан Республикасының туы мен Елтаңбасы бекітілді.

Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанның Жоғарғы Кеңесінің депутаттарына тудың үлгісін ұсынып тұр.

5 маусым - Норвегия, Қазақстан және Армения арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Болгария, Грузия және Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
6 маусым - Қазақстан мен Гвинея арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
15 маусым - Қазақстан мен Литва арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
Егор Гайдар Ресей Федерациясы Үкіметінің Премьер-Министрінің міндетін атқарушы болып тағайындалды.
20 маусым - Тувада Ресейден Тәуелсіздік туралы референдум өткізу үшін қол жинау басталды.
21 маусым - Сапармұрат Ниязов жалғыз кандидат ретінде Түркіменстанның президенті болып қайта сайланды: оған сайлаушылардың 99,5 % дауыс берді.
29 маусым - "Бірлік" оппозициялық өзбек қозғалысының жетекшісі А. Пулатов өлтірілді.
Қазақстан, вьетнам және Люксембург арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
30 маусым - Қазақстан мен Шри-Ланка арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

Шілде

2 шілде - Қазақстан Парламенті СТН-1 шартын ратификациялау туралы шешім қабылдады.
6 шілде - Таиланд пен Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
8 шілде - Мюнхенде Ресей президенті Борис Ельциннің жеті жетекші индустриалды державалардың басшыларымен кездесуі өтті. Кездесу барысында бұрынғы КСРО республикаларына көмек көрсету бағдарламасы бойынша уағдаластыққа қол қойылды.
15 шілде - Қазақстан Халықаралық валюта қорының мүшесі болды.
17 шілде - Словакия депутаттары Словакияның Чехословакиядан шығуына және өзінің егемен мемлекетін құруға дауыс берді.
23 шілде - Қазақстан, Грузия және Колумбия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
27 шілде - Қазақстан мен Молдавия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
30 шілде - Қазақстан мен Кабо-Верде арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
31 шілде - Грузия БҰҰ-ға қабылданды.

Тамыз

14 тамыз - Қазақстан мен Гана арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
18 тамыз - Қазақстан мен Бельгия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
19 тамыз - Қазақстан мен Португалия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
21 тамыз - Қазақстан мен Италия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
27 тамыз - Қазақстан мен Армения арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
30 тамыз - Әзірбайжан мен Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады

Қыркүйек

10 қыркүйек - Қазақстан мен Нидерланд арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
16 қыркүйек - Беларусь пен Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
20 қыркүйек - Словения Мен Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.

Қазан

1 қазан - Қазақстан мен Грекия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
5 қазан - Қазақстан мен Түркіменстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
15 қазан - Андрей Чикатило 53 кісі өлтіргені үшін кінәлі деп танылды.
15 қазан - Қазақстан мен Қырғызстан арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
16 қазан - Чернобыль атом электр станциясының үшінші блогы қайта іске қосылды.
Қазақстан мен Хорватия арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
12-18 қазан - Бейжіңде Қытай Коммунистік партиясының XIV съезі өтті. Онда алғаш рет Дэн Сяопиннің "қытайлық ерекшелігі бар социализм" теориясы "партияның жалпы бағыты" болуы керек деп жарияланды. Партия басшылығы екі мәселені шеше алды: ҚКП саяси режимінің сақталуын қамтамасыз ете отырып, "нарықтық социализмнің" қалыптасу процесіне заңды сипат берілуі.
22 қазан - Ресей мен Қазақстан дипломатиялық қатынастар орнатты.

Туғандар

Тағы қараңыз: Санат:1992 жылы туғандар

Қайтыс болғандар

Тағы қараңыз: Санат:1992 жылы қайтыс болғандар

Тағы қараңыз

1992 жыл

Дереккөздер

1992 жылға арналған күнтізбе