II Мұрат

II Мұрат (осман. مراد ثاني‎ — Murâd-ı sânî; маусым 1404 – 3 ақпан 1451) — Осман империясының 6-шы сұлтаны, қолбасшы.

II Мұрат осман. مراد ثاني‎ — Murâd-ı sânî
Лауазымы
Ту Османлы мемлекетінің 6-шы сұлтаны
1446 — 3 ақпан 1451
(Лақап аты Қожа II Мұрат)
Ізашары	II Мехмет
Ізбасары	II Мехмет
25 маусым 1421 — тамыз 1444
(Лақап аты Қожа II Мұрат)
Ізашары	I Мехмет
Ізбасары	II Мехмет
Өмірбаяны
Мамандығы	Қолбасшы
Діні	Ислам
Дүниеге келуі	маусым 1404 Амасья, Османлы мемлекеті
Қайтыс болуы	3 ақпан 1451 Эдирне, Осман империясы
Жерленді	Бурсада
Династия	Османлы әулеті
Әкесі	I Мехмет
Анасы	Әмина қатын
Жұбайы	Халиме қатын Жаңа қатын Хүма қатын Қадиша Халиме қатын Мара қатын
Балалары	Ұлдары: Ахмет шаһзада Алаеддин шаһзада II Мехмет Орхан шаһзада Хасан шаһзада Ахмет шаһзада Қыздары: Қадиша сұлтан Фатима сұлтан Шаһзада сұлтан Ерхонду сұлтан
Қолтаңбасы
II Мұрат Ортаққорда

Өмірбаяны

II Мұрат 1404 жылы Амасьяда дүниеге келді.

Әкесі I Мехмет қайтыс болғаннан кейін 17 жастағы Мұрат шаһзада таққа отырды. Билеген жылдарының басында II Мұрат Мұстафа шаһзада жалған есімді адаммен соғысуға мәжбүр болды. Ақыры, 1422 жылы Бұрсаға жақын жерде II Мұрат әскері жалған Мұстафа әскерін ойсырата жеңді, ал өзін өлім жазасына кесті.

1422 жылдың маусымында сұлтан Константинопольді қоршады, бірақ бұл қоршауы сәтсіз өтті. Флоты да, артилериясы да жоқ османлы әскері бәрі-бір византиялық елордаға 28 тамыз 1422 жылы шешуші шабуыл жасады. Бұл шабуыл да сәтсіз аяқталды, османлылар үлкен шығынға батты. Көп ұзамай II Мұрат бұл шабуылды аяқтауға мәжбүр болды, себебі шығыстағы түрік бейліктері — Айдын, Гермиян, Ментеше, Сарухан және Хамит төңкеріс жасады. Бұл төңкеріс тек 1426 жылы ғана басылды. Қараман Бейлігінен басқа бүкіл түрік бейліктері қайтадан османлыларға өтті.

1430 жылы II Мұрат Венецияға тиесілі болған Фессалоники қаласын басып алды. Тұрғындардың кейбіреулері өлтірілді, кейбіреулері құлдыққа алынды, ал ойрандалған қалаға түрік халқын қоныстардырды. Сөйтіп Фессалоники қаласында ассимиляция үдерісі басталды. Одан кейін османлылар Валахия мен Сербияны жаулады, алайда 6 ай бойы қоршалған Белград қаласы османлыларға өтпеді.

1441 жылы Османлы Сұлтандығына қарсы одаққа немістер, поляктар және албандар қосылды. 1441-1444 жж. крест жорығында крестшілер 1443 жылы Ниш пен София қалаларын, ал 1444 жылы османлыларға қатты соққы берді. 12 маусым 1444 жылы II Мұрат Эдирне қаласында мажар патшасы III Владиславпен бітім шарт жазысты. Бұл келісім бойынша османлылар Мажарстанмен шекаралас серб жерлерінің тәуелсіздігін мойындады. Бұл жайттарға қапаланған II Мұрат тақты 12 жасар баласы II Мехметке тапсырды, ал өзі мемлекеттік істерден уақытша безді. Мұны пайдаланған мажарлар бітім шартты бұзып, Болгарияға басып кірді. Баласы II Мехмет бұйрығымен Мұрат османлылар әскерін басқарып, Варна шайқасында Янош Хуньяди бастаған әскерді талқандады.

Жаңа шеріктердің төңкерісі және Ескендір бейдің Албаниядағы төңкерісі II Мұратты 1446 жылы таққа қайтуға мәжбүрледі. Бұдан кейін османлылар Мореяны жаулап, Албанияға басып кірді. 1448 жылдың қазанында болған Косово шайқасында 50-мыңдық османлы әскері Янош Хуньяди бастаған крестшілерді талқандады. Бұл жеңіс османлыларға балқандық халықтарды өз қарамағында бірнеше ғасыр бойы ұстауын қамсыздандырды. 1449 жылы және 1450 жылы II Мұрат Албанияға жорықтар жасады, бірақ олар сәтсіз аяқталды. 1451 жылдың қысында II Мұрат сырқаттанып 3 ақпан 1451 жылы туған қаласы Эдирнеде қайтыс болды.

Садрағзамдары

№	Есімі	Қызмет атқарған мерзімі	Уақыты
9	Шандарлы Ибраһим паша	25 маусым 1421 — 15 тамыз 1429	8 жыл 2 ай
10	Қожа Мехмет Низамуддин паша	1429 — 1439	10 жыл
11	Шандарлы Халил паша	1439 — 1444	5 жыл
—	Шандарлы Халил паша	1444 — 3 ақпан 1451	5 жыл