II Мұстафа (осман. مصطفى ثانى‎ — Mustafâ-i sânî; ақындық лақап аты — İkbâlî; 6 ақпан 166429 желтоқсан 1703) — Османлы мемлекетінің 22-ші сұлтаны, Ислам халифатының 87-ші халифі, аңшы, қолбасшы.

II Мұстафа
осман. مصطفى ثانى‎ — Mustafâ-i sânî
Мүміндер әмірі
Екі киелі қаланың қызметкері
II Мұстафа
Лауазымы
Ту
Ту
Османлы мемлекетінің 22-ші сұлтаны
Ислам халифатының 87-ші халифі
6 ақпан 1695 — 22 тамыз 1703
(Лақап аты Жеңімпаз II Мұстафа)
Ізашары II Ахмет
Ізбасары III Ахмет
Өмірбаяны
Мамандығы Аңшы, қолбасшы
Діні Ислам
Дүниеге келуі 6 ақпан 1664 (1664-02-06)
Константинополь, Османлы мемлекеті
Қайтыс болуы 29 желтоқсан 1703 (1703-12-29) (39 жас)
Константинополь, Османлы мемлекеті
Жерленді Жаңа Уәлиде сұлтан мешіті, Ыстамбұл
Династия Османлы әулеті
Әкесі IV Мехмет
Анасы Әметуллаһ Рабиға Гүлнүш сұлтан
Жұбайы Әлиженап сұлтан
Шаһсуар сұлтан
Салиха Себкати сұлтан
Хүмашаһ сұлтан
Әфифе сұлтан
Иваз сұлтан
Бахтияр сұлтан
Қадиша сұлтан
Гүлнұр сұлтан
Махфируз Қадиша сұлтан
Хафиза сұлтан
Балалары Ұлдары:
I Махмұт
Мехмет шаһзада
Сәлім шаһзада
Мұрат шаһзада
Ахмет шаһзада
III Осман
Хасан шаһзада
Құсайын шаһзада
Ахмет шаһзада
Қыздары:
Әтике сұлтан
Үлкен Айша сұлтан
Әмина сұлтан
Сафие сұлтан
Үлкен Рүкие сұлтан
Қадиша сұлтан
Фатима сұлтан
Есма сұлтан
Кіші Рүкие сұлтан
Үммігүлсім сұлтан
Зейнеп сұлтан
Әметуллаһ сұлтан
Кіші Айша сұлтан
Қолтаңбасы Қолтаңбасы
II Мұстафа Ортаққорда

Өмірбаяны

өңдеу

II Мұстафа 1664 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны IV Мехмет шаңырағында дүниеге келді. Өзінің көкелері және ізашарлары II Сүлеймен мен II Ахметтен айырмашылығы — кафесте қамалмай, Эдирнеде емін-еркін өмір сүрді.

Көкесі II Ахмет қайтыс болған соң таққа отырды. Таққа отырған кейін Киелі Лигаға қарсы сәтсіз соғысты жеңуге әрекет етті. 1696 жылы Балқан жорығын өзі бастады. Сұлтан әскер аустриялық әскерден сан жағынан басым болғаннан кейбір жетістіктерге жетті. Алайда 1697 жылы садрағзам Алмас Мехмет паша бастағана османлы әскері ханзада Еуген фон Савойен бастаған габсбург әскерінен жеңілді. 1696 жылы орыс әскері Азауды алды.

1699 жылдың 26 қаңтарында Карловци бітім шарты жасалды. Бұл бітім шарт бойынша Венецияға Морея мен Далмация, Аустрияға Мажарстан мен Трансильвания, ал Польшаға Подолье өтті. Бұл оқиға елдің Әлсіреу дәуірінің бастамасы еді. 1700 жылдың 14 шілдесінде жасалған Константиние бітім шарты бойынша Ресейге Азов өтті.

Соғысты аяқтаған соң көбінесе Эдирнеде аңшылықпен айналысты. 1703 жылдың тамызында оған қарсы көтеріліс басталды. Көтерілісшілерге жаңа шеріктер де қосылды. Біріккен соң олар сұлтан тұрып жатқан Эдирнеге жорық жасады. Сұлтан ұланы көтерілісшілермен кездескенде солардың жағына өтті. Содан кейін II Мұстафа тақтан безді. Тақты інісі III Ахмет мұралады.

Ажалы

өңдеу

1703 жылдың 29 желтоқсанында II Мұстафа қайтыс болды. Мәйіті әжесі Тұрхан Қадиша сұлтан салған Жаңа Валиде сұлтан мешітінің жаңындағы мазарда жерленді.

Садрағзамдары

өңдеу
Есімі Қызмет атқарған мерзімі Уақыты
126 Сүрмелі Әли паша 6 ақпан 169522 сәуір 1695 2 ай
127 Алмас Мехмет паша 3 мамыр 169511 қыркүйек 1697 2 жыл
128 Көпрүлі Амжазада Қажы Құсайын паша 17 қыркүйек 16974 қыркүйек 1702 5 жыл
129 Далтабан Мұстафа паша 4 қыркүйек 170224 қаңтар 1703 5 ай
130 Рами Мехмет паша 25 қаңтар 170322 тамыз 1703 7 ай
  Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары  
Ізашары
II Ахмет
II Мұстафа
6 ақпан 169522 тамыз 1703
Ізбасары
III Ахмет
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит ·
V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф)
Әулет · Шежіре · Санат