II Махмұт (осман. محمود ثانى‎ — Mahmûd-u sânî; 20 шілде 17851 шілде 1839) — Османлы мемлекетінің 30-шы сұлтаны, Ислам халифатының 95-ші халифі, ақын, сазгер.

II Махмұт
осман. محمود ثانى‎ — Mahmûd-u sânî
Мүміндер әмірі
Екі киелі қаланың қызметкері
II Махмұт
Лауазымы
Ту
Ту
Османлы мемлекетінің 30-шы сұлтаны
Ислам халифатының 95-ші халифі
28 шілде 1808 — 1 шілде 1839
(Лақап аты Жаңартпашы II Махмұт)
Ізашары IV Мұстафа
Ізбасары I Әбділмәжит
Өмірбаяны
Мамандығы Ақын, сазгер
Діні Ислам
Дүниеге келуі 20 шілде 1785 (1785-07-20)
Константинополь, Османлы мемлекеті
Қайтыс болуы 1 шілде 1839 (1839-07-01) (53 жас)
Константинополь, Османлы мемлекеті
Жерленді II Махмұт мазары, Ыстамбұл
Династия Османлы әулеті
Әкесі I Әбділхамит
Анасы Накшидиль сұлтан
Жұбайы Безмиалем сұлтан
Пертевниял сұлтан
Хаджие Пертевпияла Невфидан қатынәпенді
Әлиженеп қатынәпенді
Фатима қатынәпенді
Қамары қатынәпенді
Ашубижан қатынәпенді
Хүснимелек қатынәпенді
Нұртап қатынәпенді
Мислинаяп қатынәпенді
Первизфелек қатынәпенді
Зейінфелек қатынәпенді
Вузлат қатынәпенді
Зернигяр қатынәпенді
Ебрирефтар қатынәпенді
Лебризфелек қатынәпенді
Тирял қатынәпенді
Балалары Ұлдары:
Үлкен Әбділхамит шаһзада
Баязит шаһзада
Осман шаһзада
Кемеледдин шаһзада
Әбділхамит шаһзада
Үлкен Мехмет шаһзада
Үлкен Ахмет шаһзада
Кіші Мехмет шаһзада
Сүлеймен шаһзада
Ахмет шаһзада
Ахмет шаһзада
Әбдулла шаһзада
Ахмет шаһзада
Мехмет шаһзада
Махмұт шаһзада
I Әбділмәжит
Кіші Ахмет шаһзада
Кіші Әбділхамит шаһзада
Мұрат шаһзада
Әбділғазиз
Низамеддин шаһзада
Хафиз шаһзада
Қыздары:
Үлкен Әмина сұлтан
Үлкен Хамида сұлтан
Үлкен Хайрие сұлтан
Үлкен Шаһ сұлтан
Салиха сұлтан
Айша сұлтан
Әтие сұлтан
Үлкен Фатима сұлтан
Мүнире сұлтан
Фатима сұлтан
Михримах сұлтан
Әдиле сұлтан
Кіші Фатима сұлтан
Әмина сұлтан
Кіші Шаһ сұлтан
Кіші Әмина сұлтан
Зейнеп сұлтан
Жәмиля сұлтан
Кіші Хамида сұлтан
Қадиша сұлтан
Кіші Хайрие сұлтан
Рафия сұлтан
Қолтаңбасы Қолтаңбасы
Ортаққордағы II Махмұт

Өмірбаяны

өңдеу
 
II Махмұт тұсындағы Османлы мемлекеті

II Махмұт 1785 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны I Әбділхамит шаңырағында дүниеге келді.

II Махмұт Әлемдар Мұстафа пашаның төңкерісі нәтижесінде таққа отырды. Таққа отырған соң өзінің ізашары IV Мұстафаны дәне оның қолдаушыларын өлім жазасына кесті.

Османлы мемлекетінің саяси және әскери әлсіздігінен II Махмұт III Сәлімнің жаңартпалық саясатын жалғастыруға себеп болды. II Махмұт жаңартпаларының ең атақтысы және ең маңыздысы: 1826 жылы жаңа шеріктерді жою. Оның орнына сұлтан жаңа әскер жинады, және бұл әскерді ұйымдастыру үшін Мольтке бастаған көптеген әскери нұсқаушыларды шақырды.

 
Махмұт хан Әбділхамит ұлы мәңгілік жеңімпаз. Османлыша:
- محمود خان بن عبدالحميد مظفر دائماً

II Махмұт Османлы мемлекетінде зайырлы білімді таратуға (кітап басу ісін дағдыландыруға, әдебиет пен журналистиканы құруға); ішкі басқаруда дұрыс әкімшілікті енгізуге, сыбайлас жемқорлықты жоюға, намангерлерді орталық билікке бағынышты етуге тырысты. Оның қайраткерлігін дінбасылар да, шонжарлар да, халық та қолдаған жоқ. Наразы халық көптеген наразылық іс-шараларға шығып отырды. Жаңартпашы сұлтан нанымға, ырымға, салтқа, ғұрыпқа, тіпті ұлттық киімге қарсы шығуға тура келді.

Әлі өз әскери қабілеттігін жинай алмаған II Махмұттың жаңа әскері Грекия мен Ресейге қарсы соғыста пайдалы бола алмады.

Ажалы

өңдеу

1839 жылдың 1 шілдесінде II Махмұт туберкулез бен бауыр циррозынан қайтыс болды. Мәйіті өзіне арнап салынған II Махмұт мазарында жерленген.

Суреттері

өңдеу

Садрағзамдары

өңдеу
Есімі Қызмет атқарған мерзімі Уақыты
196 Әлемдар Мұстафа паша 28 шілде 180815 қараша 1808 4 ай
197 Шауышбасы Момыш паша 15 қараша 18081 қаңтар 1809 2 ай
198 Шархашы Әли паша 1 қаңтар 1809наурыз 1809 2 ай
199 Көр Жүсіп Зияуддин паша наурыз 180910 сәуір 1811 1 жыл 1 ай
200 Лаз Әзіз Ахмет паша 10 сәуір 18115 қыркүйек 1812 1 жыл 5 ай
201 Хүршіт Ахмет паша 5 қыркүйек 181230 наурыз 1815 2 жыл 6 ай
202 Мехмет Әмин Рауып паша 30 наурыз 18156 қаңтар 1818 2 жыл 10 ай
203 Бұрдырлы Дәруіш Мехмет паша 6 қаңтар 18185 қаңтар 1820 2 жыл
204 Испарталы Сейіт Әли паша 5 қаңтар 182021 сәуір 1821 1 жыл 3 ай
205 Бендерлі Әли паша 21 сәуір 182130 сәуір 1821 9 күн
206 Қажы Салих паша 30 сәуір 182111 қараша 1822 1 жыл 7 ай
207 Телі Әбдулла паша 11 қараша 18224 наурыз 1823 4 ай
208 Силахдар Әли паша 4 наурыз 1823желтоқсан 1823 10 ай
209 Мехмет Сейіт Әліп паша желтоқсан 182315 қыркүйек 1824 10 ай
210 Бендерлі Мехмет Сәлім Сырры паша 15 қыркүйек 182426 қазан 1828 4 жыл 1 ай
211 Топал Ізетті Мехмет паша 26 қазан 182828 қаңтар 1829 4 ай
212 Рәшіт Мехмет паша 28 қаңтар 182917 ақпан 1833 4 жыл 1 ай
213 Мехмет Әмин Рауып паша 17 ақпан 18331 шілде 1839 6 жыл 5 ай
  Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары  
Ізашары
IV Мұстафа
II Махмұт
28 шілде 18081 шілде 1839
Ізбасары
I Әбділмәжит
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит ·
V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф)
Әулет · Шежіре · Санат