II Махмұт
II Махмұт (осман. محمود ثانى — Mahmûd-u sânî; 20 шілде 1785 — 1 шілде 1839) — Османлы мемлекетінің 30-шы сұлтаны, Ислам халифатының 95-ші халифі, ақын, сазгер.
II Махмұт осман. محمود ثانى — Mahmûd-u sânî Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
28 шілде 1808 — 1 шілде 1839 | |||
(Лақап аты Жаңартпашы II Махмұт) | |||
Ізашары | IV Мұстафа | ||
Ізбасары | I Әбділмәжит | ||
Өмірбаяны | |||
Мамандығы | Ақын, сазгер | ||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 20 шілде 1785 Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 1 шілде 1839 (53 жас) Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | II Махмұт мазары, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | I Әбділхамит | ||
Анасы | Накшидиль сұлтан | ||
Жұбайы | Безмиалем сұлтан Пертевниял сұлтан Хаджие Пертевпияла Невфидан қатынәпенді Әлиженеп қатынәпенді Фатима қатынәпенді Қамары қатынәпенді Ашубижан қатынәпенді Хүснимелек қатынәпенді Нұртап қатынәпенді Мислинаяп қатынәпенді Первизфелек қатынәпенді Зейінфелек қатынәпенді Вузлат қатынәпенді Зернигяр қатынәпенді Ебрирефтар қатынәпенді Лебризфелек қатынәпенді Тирял қатынәпенді | ||
Балалары | Ұлдары: Үлкен Әбділхамит шаһзада Баязит шаһзада Осман шаһзада Кемеледдин шаһзада Әбділхамит шаһзада Үлкен Мехмет шаһзада Үлкен Ахмет шаһзада Кіші Мехмет шаһзада Сүлеймен шаһзада Ахмет шаһзада Ахмет шаһзада Әбдулла шаһзада Ахмет шаһзада Мехмет шаһзада Махмұт шаһзада I Әбділмәжит Кіші Ахмет шаһзада Кіші Әбділхамит шаһзада Мұрат шаһзада Әбділғазиз Низамеддин шаһзада Хафиз шаһзада Қыздары: Үлкен Әмина сұлтан Үлкен Хамида сұлтан Үлкен Хайрие сұлтан Үлкен Шаһ сұлтан Салиха сұлтан Айша сұлтан Әтие сұлтан Үлкен Фатима сұлтан Мүнире сұлтан Фатима сұлтан Михримах сұлтан Әдиле сұлтан Кіші Фатима сұлтан Әмина сұлтан Кіші Шаһ сұлтан Кіші Әмина сұлтан Зейнеп сұлтан Жәмиля сұлтан Кіші Хамида сұлтан Қадиша сұлтан Кіші Хайрие сұлтан Рафия сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
Ортаққордағы II Махмұт | |||
өңдеу |
Өмірбаяны
өңдеуII Махмұт 1785 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны I Әбділхамит шаңырағында дүниеге келді.
II Махмұт Әлемдар Мұстафа пашаның төңкерісі нәтижесінде таққа отырды. Таққа отырған соң өзінің ізашары IV Мұстафаны дәне оның қолдаушыларын өлім жазасына кесті.
Османлы мемлекетінің саяси және әскери әлсіздігінен II Махмұт III Сәлімнің жаңартпалық саясатын жалғастыруға себеп болды. II Махмұт жаңартпаларының ең атақтысы және ең маңыздысы: 1826 жылы жаңа шеріктерді жою. Оның орнына сұлтан жаңа әскер жинады, және бұл әскерді ұйымдастыру үшін Мольтке бастаған көптеген әскери нұсқаушыларды шақырды.
II Махмұт Османлы мемлекетінде зайырлы білімді таратуға (кітап басу ісін дағдыландыруға, әдебиет пен журналистиканы құруға); ішкі басқаруда дұрыс әкімшілікті енгізуге, сыбайлас жемқорлықты жоюға, намангерлерді орталық билікке бағынышты етуге тырысты. Оның қайраткерлігін дінбасылар да, шонжарлар да, халық та қолдаған жоқ. Наразы халық көптеген наразылық іс-шараларға шығып отырды. Жаңартпашы сұлтан нанымға, ырымға, салтқа, ғұрыпқа, тіпті ұлттық киімге қарсы шығуға тура келді.
Әлі өз әскери қабілеттігін жинай алмаған II Махмұттың жаңа әскері Грекия мен Ресейге қарсы соғыста пайдалы бола алмады.
Ажалы
өңдеу1839 жылдың 1 шілдесінде II Махмұт туберкулез бен бауыр циррозынан қайтыс болды. Мәйіті өзіне арнап салынған II Махмұт мазарында жерленген.
Суреттері
өңдеу-
II Махмұт
-
II Махмұт. Афанасий Карантзоулас
-
II Махмұт
Садрағзамдары
өңдеу№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
196 | Әлемдар Мұстафа паша | 28 шілде 1808 — 15 қараша 1808 | 4 ай |
197 | Шауышбасы Момыш паша | 15 қараша 1808 — 1 қаңтар 1809 | 2 ай |
198 | Шархашы Әли паша | 1 қаңтар 1809 — наурыз 1809 | 2 ай |
199 | Көр Жүсіп Зияуддин паша | наурыз 1809 — 10 сәуір 1811 | 1 жыл 1 ай |
200 | Лаз Әзіз Ахмет паша | 10 сәуір 1811 — 5 қыркүйек 1812 | 1 жыл 5 ай |
201 | Хүршіт Ахмет паша | 5 қыркүйек 1812 — 30 наурыз 1815 | 2 жыл 6 ай |
202 | Мехмет Әмин Рауып паша | 30 наурыз 1815 — 6 қаңтар 1818 | 2 жыл 10 ай |
203 | Бұрдырлы Дәруіш Мехмет паша | 6 қаңтар 1818 — 5 қаңтар 1820 | 2 жыл |
204 | Испарталы Сейіт Әли паша | 5 қаңтар 1820 — 21 сәуір 1821 | 1 жыл 3 ай |
205 | Бендерлі Әли паша | 21 сәуір 1821 — 30 сәуір 1821 | 9 күн |
206 | Қажы Салих паша | 30 сәуір 1821 — 11 қараша 1822 | 1 жыл 7 ай |
207 | Телі Әбдулла паша | 11 қараша 1822 — 4 наурыз 1823 | 4 ай |
208 | Силахдар Әли паша | 4 наурыз 1823 — желтоқсан 1823 | 10 ай |
209 | Мехмет Сейіт Әліп паша | желтоқсан 1823 — 15 қыркүйек 1824 | 10 ай |
210 | Бендерлі Мехмет Сәлім Сырры паша | 15 қыркүйек 1824 — 26 қазан 1828 | 4 жыл 1 ай |
211 | Топал Ізетті Мехмет паша | 26 қазан 1828 — 28 қаңтар 1829 | 4 ай |
212 | Рәшіт Мехмет паша | 28 қаңтар 1829 — 17 ақпан 1833 | 4 жыл 1 ай |
213 | Мехмет Әмин Рауып паша | 17 ақпан 1833 — 1 шілде 1839 | 6 жыл 5 ай |
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары IV Мұстафа |
II Махмұт 28 шілде 1808 — 1 шілде 1839 |
Ізбасары I Әбділмәжит |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |