V Мұрат (осман. مراد خامس‎ — Murâd-ı hâmis; 21 қыркүйек 184029 тамыз 1904) — Османлы мемлекетінің 33-ші сұлтаны, Ислам халифатының 98-ші халифі, ақын, сазгер.

V Мұрат
осман. مراد خامس‎ — Murâd-ı hâmis
Мүміндер әмірі
Екі киелі қаланың қызметкері
V Мұрат
Лауазымы
Ту
Ту
Османлы мемлекетінің 33-ші сұлтаны
Ислам халифатының 98-ші халифі
30 мамыр 1876 — 31 тамыз 1876
(Лақап аты Телі V Мұрат)
Ізашары Әбділғазиз
Ізбасары II Әбділхамит
Өмірбаяны
Мамандығы Ақын, сазгер
Діні Ислам
Дүниеге келуі 21 қыркүйек 1840 (1840-09-21)
Ыстанбұл, Османлы мемлекеті
Қайтыс болуы 29 тамыз 1904 (1904-08-29) (63 жас)
Ыстанбұл, Османлы мемлекеті
Жерленді Жаңа Уәлиде сұлтан мешіті, Ыстамбұл
Династия Османлы әулеті
Әкесі I Әбділмәжит
Анасы Севкефза қатынәпенді
Жұбайы Елрумеухибе қатынәпенді
Рефтариділ қатынәпенді
Шаянкөсем қатынәпендіbr />Мейлісерует қатынәпенді
Балалары Ұлдары:
Мехмет Салахаддин әпенді
Сүлеймен әпенді
Сейфеддин әпенді
Қыздары:
Қадиша сұлтан
Фахима сұлтан
Фатима сұлтан
Әлия сұлтан
Қолтаңбасы Қолтаңбасы
V Мұрат Ортаққорда

Өмірбаяны

өңдеу
 
Телі V Мұрат

V Мұрат 1840 жыл османлы елордасы Ыстанбұл османлы сұлтаны I Әбділмәжит шаңырағында дүниеге келді.

Көкесі Әбділғазиз тақтан тайдырылған соң, V Мұрат таққа отырды. Жаңа сұлтан өте момын адам болды, еуропалық ағарту ісін жақтады, жаңартпаларды қалады. Мидхат паша бастаған шенеуніктер оның таққа отыруы — Османлы мемлекетінің жаңа дәуірінің басталуы деп санады.

Билеуінің 93 күні, 1876 жылдың 31 тамызында, тақтан тайдырылды. Жаңа сұлтан оның інісі II Әбділхамит болды. V Мұрат Босфор жағалауындағы Шыраған сарайына көшті. 1878 жылдың 20 мамырында бұрынғы сұлтанды таққа қайтаруды қалаған көтерілісшілер сарайға басып кірді, алайда V Мұрат таққа отыруды қаламады. Содан кейін II Әбділхамит әскері көтерілісті басты.

Ажалы

өңдеу

1904 жылдың 29 тамызында V Мұрат Шыраған сарайында, қамауда, қайтыс болды. Мәйіті Жаңа Уәлиде сұлтан мешітінің жаңындағы мазарда жерленді.

Садрағзамдары

өңдеу
Есімі Қызмет атқарған мерзімі Уақыты
250 Мүтержім Мехмет Рүшді паша 30 мамыр 187631 тамыз 1876 3 ай
  Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары  
Ізашары
Әбділғазиз
V Мұрат
30 мамыр 187631 тамыз 1876
Ізбасары
II Әбділхамит
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит ·
V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф)
Әулет · Шежіре · Санат