Әбділғазиз (Османлы сұлтаны)

Әбділғазиз (осман. عبد العزيز‎ — Abd ül-Azîz; 9 ақпан 1830 — 4 маусым 1876) — Османлы мемлекетінің 32-ші сұлтаны, Ислам халифатының 97-ші халифі.

Әбділғазиз осман. عبد العزيز‎ — Abd ül-Azîz Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері
Лауазымы
Ту Османлы мемлекетінің 32-ші сұлтаны Ислам халифатының 97-ші халифі
25 маусым 1861 — 30 мамыр 1876
(Лақап аты Бақытсыз Әбділғазиз)
Ізашары	I Әбділмәжит
Ізбасары	V Мұрат
Өмірбаяны
Діні	Ислам
Дүниеге келуі	9 ақпан 1830 (1830-02-09) Константинполь, Османлы мемлекеті
Қайтыс болуы	4 маусым 1876 (1876-06-04) (46 жас) Константинполь, Османлы мемлекеті
Жерленді	II Махмұт мазары, Ыстамбұл
Династия	Османлы әулеті
Әкесі	II Махмұт
Анасы	Пертевниял қатынәпенді
Жұбайы	Дүрринау қатынәпенді Хайраниділ қатынәпенді Едаділ қатынэфенди Нешерек қатынәпенді Гауһари қатынәпенді Жұлдыз қатынәпенді
Балалары	Ұлдары: Жүсіп Ізетдін әпенді Махмұт Жалаладдин әпенді Мехмет Сәлім әпенді II Әбділмәжит Мехмет Сейфеддин әпенді Мехмет Севкет әпенді Қыздары: Назима сұлтан Есма сұлтан Үлкен Әмина сұлтан Салиха сұлтан Кіші Әмина сұлтан Фатима сұлтан Мүнира сұлтан
Қолтаңбасы

Әбділғазиз жаңартпалар жүргізуді қалады, халық арасында танымал болды, және халыққа мемлекеттік қазынаны үнемдеуге ант берді. Бірақ ол өзінің жоспарларын жүзеге асыруға берік болмағандықтан, оның жаңартпалары жүзеге аспады. 1862 жылдан бастап сұлтан жүйке жүйесінің бұзылуына ұшырады, сондықтан 1871 жылға дейін мемлекеттік істерді садрағзамдар жүргізді.

Өмірбаяны

Бақытсыз Әбділғазиз

Әбділғазиз 1830 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны II Махмұт шаңырағында дүниеге келді.

Әбділғазиз билеген жылдарының ең маңызды оқиғалары: 1866 жылы Кандияда төңкеріс басталуы, 1867 жылы Белградтың Сербияға өтуі, 1868 жылы Грекияның мәмілегерлік жеңісі, Мысыр бейлербейін басу болды.

1863 жылы Әбділғазиз садрағзам Кешешізада Мехмет Әмин Фуат пашамен бірге Мысырға сапар шекті.

Ажалы

1876 жылдың 30 мамырында садрағзам Мүтержім Мехмет Рүшді паша мен уәзір Құсайын Әуні паша Әбділғазизді тақтан безуге мәжбүрлетті. Бірнеше күннен кейін, 4 маусымда, ресми жариялау бойынша, сұлтан өзінің көктамырын кесіп, өзін-өзі өлтірді. 1871 жылғы соттық үдеріс нәтижесінде Мидхат паша бастаған мемлекеттік қайраткерлер сұлтанның өліміне байланысты екені дәлел болды.

Суреттері

• 
  Әбділғазиз
• 
  Әбділғазиз

Садрағзамдары

№	Есімі	Қызмет атқарған мерзімі	Уақыты
235	Кипрлі Мехмет Әмин паша	25 маусым 1861 — 6 тамыз 1861	2 ай
236	Мехмет Әмин Әли паша	6 тамыз 1861 — 22 қараша 1861	3 ай
237	Кешешізада Мехмет Әмин Фуат паша	22 қараша 1861 — 6 қаңтар 1863	1 жыл 2 ай
238	Жүсіп Кәміл паша	6 қаңтар 1863 — 3 маусым 1863	4 ай
239	Кешешізада Мехмет Әмин Фуат паша	3 маусым 1863 — 5 маусым 1866	3 жыл 2 күн
240	Мүтержім Мехмет Рүшді паша	5 маусым 1866 — 11 ақпан 1867	8 ай
241	Мехмет Әмин Әли паша	11 ақпан 1867 — 7 қыркүйек 1871	4 жыл
242	Махмұт Нәдім паша	7 қыркүйек 1871 — 31 шілде 1872	10 ай
243	Мидхат паша	31 шілде 1872 — 19 қазан 1872	1 жыл
244	Мүтержім Мехмет Рүшді паша	19 қазан 1872 — 15 наурыз 1873	5 ай
245	Ахмет Есет паша	15 наурыз 1873 — 15 сәуір 1873	1 ай
246	Ширванизада Мехмет Рүшді паша	15 сәуір 1873 — 14 ақпан 1874	10 ай
247	Құсайын Әуні паша	14 ақпан 1874 — 25 сәуір 1875	1 жыл
248	Ахмет Есет паша	25 сәуір 1875 — 26 тамыз 1875	4 ай
249	Махмұт Нәдім паша	26 тамыз 1875 — 12 мамыр 1876	9 ай
250	Мүтержім Мехмет Рүшді паша	12 мамыр 1876 — 30 мамыр 1876	8 күн

Қызықты деректер

• Әбділғазиз — Еуропаға сапар шеккен алғашқы османлы сұлтаны. 1867 жылдың маусымында Францияға сапар шекті, ал 1867 жылдың 30 маусымында Парижде өткен Дүниежүзілік көрмені көріп келді. Сонымен қатар сұлтан 12-23 шілде аралығында Лондонда болды, 24 шілдеде Кобленцте пруссиялық патша жұбымен жүздесті, бес күн Венада болып, 7 тамызда Константинопольге қайтып оралды.