Есіл су шаруашылығы бассейні

Есіл су шаруашылығы бассейні – республиканың солтүстігінде орналасқан Қазақстан Республикасының су шаруашылығы бассейні.

Қазақстан Республикасының су бассейндері

Бассейннің ауданы шамамен 245 мың км². Есіл су бассейнінде 1,9 миллион адам тұрады.

Су қоры 5,34 км³ (Қазақстандағы суы аз бассейндердің бірі). Көрші аумақтардан су құбырлары жоқ. Алабын шегінде 2,2 км³ құрайды.

Су қоры Тұщы су мөлшері
Көлдер 55%
Су қоймалары 7%
Өзен ағыны 34%
Жер асты сулары 4 %
Мұздықтар 0%

Негізгі су артериясы Есіл өзені, оның салалары: Колутон, Жабай, Терісаққан, Аққанбұрлық және Иманбұрлық . Өзендер бастауын Көкшетау таулы қыраттары мен Ұлытау тауларынан алады.

Алабын өзендерінің ерекшелігі ағынның тек маусым бойынша ғана емес, жыл бойынша да біркелкі бөлінбеуі болып табылады. Әр жылдардағы су ағындары жүздеген рет өзгеруі мүмкін, бұл осы өзендердің ресурстарын экономикалық пайдалануды айтарлықтай қиындатады.[1]

Ірі көлдері өңдеу

№ п/п Көл атауы Орысша атауы (уақытша) Орналасқан жері Ауданы, км² аймағы мен әкімшілік ауданы
927 Ақыш оз. Акыш 3 км СВ с. Дубровное 25,81 Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданы
944 Половинное оз. Половинное 7 км СВ с. Лебяжье 11,92
953 Большое Белое оз. Большое Белое 7 км СВ г. Петропавловска 10,03 Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданы
962 Камышлово оз. Камышлово 14 км ЮЗ пос. Булаево 13,95 Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы
968 Питное оз. Питное Ю с. Полудино 11
977 Становое оз. Становое 3 км Ю с. Становое 29,77 Солтүстік Қазақстан облысы Мамлют ауданы
980 Рыбное оз. Рыбное 18 км ЮЗ с. Архангельска 25,41
997 Үлкен Жарма оз. Улькен Жарма 10 км СЗ с. Полтавка 10,71 Солтүстік Қазақстан облысы Аққайың ауданы
1001 Келтесор оз. Кельтесор 12 км С пос. Александровский 12,1 Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы
1007 Меңкесер оз. Менкесер 15 км СВ с. Троицкое 38,04 Солтүстік Қазақстан облысы Мамлют ауданы
1015 Талдыарал оз. Талдыарал 9 км З с. Полтавка 20,41
1021 Жолдыөзек оз. Жолдыозек 10 км Ю села Смирновского 12 Солтүстік Қазақстан облысының, Аққайың ауданы
1041 Балықты оз. Балыкты 2 км С с. Дмитровки 16,58
1051 Үлкен Тораңғылық оз. Улькен Торангылык СЗ села Корнееки 42,2
1054 Жалтыр оз. Жалтыр 17 км СВ с. Дмитриевки 13,55
1059 Алпаш оз. Альпаш 37 км ЮЗ села Дмитриевки 20,94
1061 Қақ оз. Как 13 км ЮЗ с. Дмитриевки 45,12 Солтүстік Қазақстан облысы Тимирязев ауданы
1062 Тораңғылық оз. Торангылык ЮВ с. Новопокровки 25,7
1063 Ақсуат оз. Аксуат 41 км ЮЗ села Дмитриевки 18,5
1064 Қақ оз. Как 59 км ЮЗ села Дмитриевки 52,24 Солтүстік Қазақстан облысы Тимирязев ауданы
1094 Үлкен Қарақамыс оз. Улькен Каракамыс 5 км Ю с. Кара-Камыс 10,61 Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданы
1099 Құмдыкөл оз. Кумдыколь 8 км З с. Богодуховки 26,37
1101 Қарасор оз. Карасор 9 км СВ с Богодуховки 75,55 Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданы
1102 Жамантұз оз. Жамантуз 3 км ЮВ с Богодуховки 29,58
1107 Шағалалытеңіз оз. Шагалалытениз 11 км ЮВ пос. Киялы 267,36 Солтүстік Қазақстан облысы Аққайың, Тайынша аудандары
1110 Кіші Қараой оз. Киши Караой 22км Ю пос. Вольное 100,81 Солтүстік Қазақстан облысы Ақжар ауданы
1111 Қараой оз. Караой 24 км СЗ пос. Кзыл-Ту 305,53 Солтүстік Қазақстан облысы Ақжар ауданы
1112 Сасықкөл оз. Сасыкколь 15 км СЗ с. Летовочное 12,47 Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданы
1115 Қалибек оз. Калибек 10 км З свх Севастопольский 95,61 Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданы
1116 Үшсай оз. Ушсай 8 км СЗ свх Севастопольский 12,23
1118 Алабота оз. Алабота 8 км ЮВ свх Севастопольский 48,25
1123 Теке оз. Теке 32 км СВ пос. Кзыл-Ту 265 Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы
1125 Жетікөл оз. Жетиколь 9 км Ю с. Качиловки 10,36 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1126 Ақбас оз. Акбас В с. Качиловки 11,08 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1128 Үлкен Қоскөл оз. Улькен Косколь 4 км Ю с. Лавровки 14,31 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1132 Жолдыбай оз. Жолдыбай 26 км ЮЗ свх Горького 25,17 Ақмола облысының Көкшетау қалалық әкімдігі
1148 Қарасор оз. Карасор 26 км Ю пос. Кишкенеколь 21,37
1158 Саумалкөл оз. Саумалколь В с. Володаровское 25,24 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1159 Имантау оз. Имантау 26 км Ю с. Володарское 49,35 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1160 Шалқар оз. Шалкар 17 км ЮВ села Челкар 35,54 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1166 Белое оз. Белое 13 км ЮВ пос. Челкар 18,3
1175 Қопа оз. Копа СЗ г. Кокчетава 14,2 Ақмола облысы Көкшетау қаласы
1184 Кіші Шабақты оз. Киши Шабакты 8 км З с. Боровое 21,03 Ақмола облысы Бурабай ауданы
1188 Үлкен Шабақты оз. Улькен Шабакты С с. Боровое 25,18 Ақмола облысы Бурабай ауданы
1189 Бурабай оз. Бурабай ЮЗ с. Боровое 10,5 Ақмола облысы Бурабай ауданы
1198 Тасшалқар оз. Тасшалкар 4 км ЮВ пос. Мадениет 10,8 Ақмола облысы Бурабай ауданы
1204 Көксеңгірсор оз. Коксенгирсор 28 км ЮЗ пос.айсары 46,34 Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы
1212 Сілетітеңіз оз. Силетытениз ЮЗ пос. Каракога 777 Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы
1213 Ұлыкөл оз. Улыколь 13 км С пос. Рузаевки 19,09 Солтүстік Қазақстан облысы Ғабит Мүсірепов ауданы
1216 Зеренді оз. Зеренды СЗ с. Зеренда 11,91 Ақмола облысы Зеренді ауданы
1217 Айдабол оз. Айдабол В с. Викторовки 35 Ақмола облысы Зеренді ауданы
1222 Қараүңгір оз. Караунгир 5 км В с. Дороговки 11,6 Ақмола облысының Зеренді және Бурабай аудандары
1227 Құмдыкөл оз. Кумдыколь ЮЗ с. Златополье 10,19
1229 Шортан оз. Шортан С г. Щучинск 18,6 Ақмола облысы Бурабай ауданы
1232 Жөкей оз. Жукей 11 км СЗ пос. Степняка 19,26 Ақмола облысының Біржан сал ауданы
1233 Қотыркөл оз. Котырколь 5 км Ю пос. Степняка 18,68 Ақмола облысы Бурабай ауданы
1235 Атансор оз. Атансор 13 км З пос. Терек 26,7 Ақмола облысының Біржан сал ауданы
1238 Жамбайсор оз. Жамбайсор 2 км В пос. Терек 10,74 Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы
1241 Жамантұз оз. Жамантуз 29 км З пос. Жуантобе 29,77
1242 Жақсытұз оз. Жаксытуз 23 км СВ пос. Бестобе 15,9 Солтүстік Қазақстан облысының Уәлиханов және Ақмола облысының Ерейментау аудандары
1244 Қалмақкөл оз. Калмакколь 19 км ЮВ с. Чистополье 53,14 Солтүстік Қазақстан облысы Ғ.Мүсірепов ауданы
1245 Жақсы Жалғызтау оз. Жаксы Жалгызтау ЮЗ пос. Якши Янгизтау 43,2 Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
1249 Шошқалы оз. Шошкалы 11 км В с. Даниловки 22,08 Ақмола облысының Ақкөл, Біржан сал аудандары
1252 Мамай оз. Мамай 15 км С с. Лидовка 43,48 Ақмола облысы Біржан сал ауданы
1255 Алтайсор оз. Алтайсор 11,5 км СВ пос. Богембай 17,82/5,9 Ақмола облысы Ерейментау ауданы
1261 Салқынкөл оз. Салкынколь 27 км СЗ пос. Кировский 20,6 Солтүстік Қазақстан облысы Ғабит Мүсірепов ауданы
1267 Итемген оз. Итемген 4 км СЗ пос. Приозерное 57,4 Ақмола облысы Ақкөл ауданы
1270 Қарасор оз. Карасор 20 км ЮЗ г. Бестобе 15,95
1300 Балықтыкөл оз. Балыктыколь ЮВ с. Камышенка 18,3 Ақмола облысы Шортанды ауданы
1322 Баршын оз. Баршын 14 км ЗЮЗ с. Толкункуль 13,45 Ақмола облысы, Астрахан ауданы
1334 Алакөл оз. Алаколь 8 км В с. Степное 50,45
1336 Әупілдек оз. Аупильдек 14 км В с. Степное 10
1346 Үлкен Сарыоба оз. Улькен Сарыоба 5 км З пос. Сарыоба 15,17 Ақмола облысы Аршалы ауданы
1366 Жаркөл оз. Жарколь 67 км ЮЗ пос. Мендеш 12,67
1367 Шойындықөл оз. Шойындыколь 60 км ЮЗ пос. Мендеш 18,84 Ақмола облысы Жарқайың ауданы
1378 Шолақсор оз. Шолаксор 46 км ЮЗ пос. Новотроицкого 28,26 Ақмола облысының Ерейментау, Павлодар облысының Ақтоғай аудандары
1385 Шелегино оз. Шелегино С села Николаевки 21,7 Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев және Қызылжар аудандары

Ең ұзын өзендер өңдеу

№ п/п Бастау ID Атауы Орысша атауы (уақытша) Қайда құяды Қай жағадан Ұзындығы, км Бастауының ауданы мен аймағы Атырауының ауданы мен аймағы
9885 410001 Есіл Есіл өзені Ертіс өзені (сол) 1902
10267 410383 Терісақкан р. Терисаккан Есіл өзені (сол) 368
10809 420091 Сілеті р. Силеты Селетітеңіз көлі - 329
10015 410131 Қалқұтан р. Калкутан Есіл өзені (оң) 248
10723 420005 Шағалалы р. Шагалалы Шағалалытеңіз көлі - 243
10596 410713 Аққанбұрлық р. Акканбурлык Есіл өзені (оң) 217
10679 410796 Иманбұрлық р. Иманбурлык Есіл өзені (оң) 199
10162 410278 Жабай р. Жабай Есіл өзені (оң) 192
10109 410225 Аршалы р. Аршалы Көкпекті өзені (оң) 188
10197 410313 Жыланды р. Жыланды Жабай өзені (оң) 151
10578 410695 Тімтуір р. Тимтуйир Тімтуір көлі - 125
10744 420026 Қылшақты р. Кылшакты Қопа көлі - 121
10505 410622 Қаракөл р. Каракол Есіл өзені (сол) 118
10770 420052 Қарасу р. Карасу Көксеңгірсор (г.-сол.) - 113
10070 410186 Боқсық р. Боксык Көкпекті өзені (оң) 111
10226 410342 Жаман Қайрақты р. Жаман Кайракты Есіл өзені (оң) 111
10585 410702 Қойбағар р. Койбагар Қойбағар көлі - 108
10719 420001 Қамысақты р. Камысакты Үлкен Тораңғыл көлі - 108
10071 410187 Қайрақты р. Кайракты Боқсық (өзен) (сол) 103
10521 410638 Қызылсу р. Кызылсу Есіл өзені (оң) 103

Дереккөздер өңдеу

  1. Жаңа мыңжылдықтағы Қазақстанның су ресурстары — Алматы: Біріккен Ұлттар ұйымының даму бағдарламасы, 2004. — P. 23.