Есіл су шаруашылығы бассейні
Есіл су шаруашылығы бассейні – республиканың солтүстігінде орналасқан Қазақстан Республикасының су шаруашылығы бассейні.
Бассейннің ауданы шамамен 245 мың км². Есіл су бассейнінде 1,9 миллион адам тұрады.
Су қоры 5,34 км³ (Қазақстандағы суы аз бассейндердің бірі). Көрші аумақтардан су құбырлары жоқ. Алабын шегінде 2,2 км³ құрайды.
Су қоры | Тұщы су мөлшері |
---|---|
Көлдер | 55% |
Су қоймалары | 7% |
Өзен ағыны | 34% |
Жер асты сулары | 4 % |
Мұздықтар | 0% |
Негізгі су артериясы Есіл өзені, оның салалары: Колутон, Жабай, Терісаққан, Аққанбұрлық және Иманбұрлық . Өзендер бастауын Көкшетау таулы қыраттары мен Ұлытау тауларынан алады.
Алабын өзендерінің ерекшелігі ағынның тек маусым бойынша ғана емес, жыл бойынша да біркелкі бөлінбеуі болып табылады. Әр жылдардағы су ағындары жүздеген рет өзгеруі мүмкін, бұл осы өзендердің ресурстарын экономикалық пайдалануды айтарлықтай қиындатады.[1]
Ірі көлдері
өңдеу№ п/п | Көл атауы | Орысша атауы (уақытша) | Орналасқан жері | Ауданы, км² | аймағы мен әкімшілік ауданы |
---|---|---|---|---|---|
927 | Ақыш | оз. Акыш | 3 км СВ с. Дубровное | 25,81 | Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданы |
944 | Половинное | оз. Половинное | 7 км СВ с. Лебяжье | 11,92 | |
953 | Большое Белое | оз. Большое Белое | 7 км СВ г. Петропавловска | 10,03 | Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданы |
962 | Камышлово | оз. Камышлово | 14 км ЮЗ пос. Булаево | 13,95 | Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы |
968 | Питное | оз. Питное | Ю с. Полудино | 11 | |
977 | Становое | оз. Становое | 3 км Ю с. Становое | 29,77 | Солтүстік Қазақстан облысы Мамлют ауданы |
980 | Рыбное | оз. Рыбное | 18 км ЮЗ с. Архангельска | 25,41 | |
997 | Үлкен Жарма | оз. Улькен Жарма | 10 км СЗ с. Полтавка | 10,71 | Солтүстік Қазақстан облысы Аққайың ауданы |
1001 | Келтесор | оз. Кельтесор | 12 км С пос. Александровский | 12,1 | Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы |
1007 | Меңкесер | оз. Менкесер | 15 км СВ с. Троицкое | 38,04 | Солтүстік Қазақстан облысы Мамлют ауданы |
1015 | Талдыарал | оз. Талдыарал | 9 км З с. Полтавка | 20,41 | |
1021 | Жолдыөзек | оз. Жолдыозек | 10 км Ю села Смирновского | 12 | Солтүстік Қазақстан облысының, Аққайың ауданы |
1041 | Балықты | оз. Балыкты | 2 км С с. Дмитровки | 16,58 | |
1051 | Үлкен Тораңғылық | оз. Улькен Торангылык | СЗ села Корнееки | 42,2 | |
1054 | Жалтыр | оз. Жалтыр | 17 км СВ с. Дмитриевки | 13,55 | |
1059 | Алпаш | оз. Альпаш | 37 км ЮЗ села Дмитриевки | 20,94 | |
1061 | Қақ | оз. Как | 13 км ЮЗ с. Дмитриевки | 45,12 | Солтүстік Қазақстан облысы Тимирязев ауданы |
1062 | Тораңғылық | оз. Торангылык | ЮВ с. Новопокровки | 25,7 | |
1063 | Ақсуат | оз. Аксуат | 41 км ЮЗ села Дмитриевки | 18,5 | |
1064 | Қақ | оз. Как | 59 км ЮЗ села Дмитриевки | 52,24 | Солтүстік Қазақстан облысы Тимирязев ауданы |
1094 | Үлкен Қарақамыс | оз. Улькен Каракамыс | 5 км Ю с. Кара-Камыс | 10,61 | Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданы |
1099 | Құмдыкөл | оз. Кумдыколь | 8 км З с. Богодуховки | 26,37 | |
1101 | Қарасор | оз. Карасор | 9 км СВ с Богодуховки | 75,55 | Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданы |
1102 | Жамантұз | оз. Жамантуз | 3 км ЮВ с Богодуховки | 29,58 | |
1107 | Шағалалытеңіз | оз. Шагалалытениз | 11 км ЮВ пос. Киялы | 267,36 | Солтүстік Қазақстан облысы Аққайың, Тайынша аудандары |
1110 | Кіші Қараой | оз. Киши Караой | 22км Ю пос. Вольное | 100,81 | Солтүстік Қазақстан облысы Ақжар ауданы |
1111 | Қараой | оз. Караой | 24 км СЗ пос. Кзыл-Ту | 305,53 | Солтүстік Қазақстан облысы Ақжар ауданы |
1112 | Сасықкөл | оз. Сасыкколь | 15 км СЗ с. Летовочное | 12,47 | Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданы |
1115 | Қалибек | оз. Калибек | 10 км З свх Севастопольский | 95,61 | Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданы |
1116 | Үшсай | оз. Ушсай | 8 км СЗ свх Севастопольский | 12,23 | |
1118 | Алабота | оз. Алабота | 8 км ЮВ свх Севастопольский | 48,25 | |
1123 | Теке | оз. Теке | 32 км СВ пос. Кзыл-Ту | 265 | Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы |
1125 | Жетікөл | оз. Жетиколь | 9 км Ю с. Качиловки | 10,36 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1126 | Ақбас | оз. Акбас | В с. Качиловки | 11,08 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1128 | Үлкен Қоскөл | оз. Улькен Косколь | 4 км Ю с. Лавровки | 14,31 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1132 | Жолдыбай | оз. Жолдыбай | 26 км ЮЗ свх Горького | 25,17 | Ақмола облысының Көкшетау қалалық әкімдігі |
1148 | Қарасор | оз. Карасор | 26 км Ю пос. Кишкенеколь | 21,37 | |
1158 | Саумалкөл | оз. Саумалколь | В с. Володаровское | 25,24 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1159 | Имантау | оз. Имантау | 26 км Ю с. Володарское | 49,35 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1160 | Шалқар | оз. Шалкар | 17 км ЮВ села Челкар | 35,54 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1166 | Белое | оз. Белое | 13 км ЮВ пос. Челкар | 18,3 | |
1175 | Қопа | оз. Копа | СЗ г. Кокчетава | 14,2 | Ақмола облысы Көкшетау қаласы |
1184 | Кіші Шабақты | оз. Киши Шабакты | 8 км З с. Боровое | 21,03 | Ақмола облысы Бурабай ауданы |
1188 | Үлкен Шабақты | оз. Улькен Шабакты | С с. Боровое | 25,18 | Ақмола облысы Бурабай ауданы |
1189 | Бурабай | оз. Бурабай | ЮЗ с. Боровое | 10,5 | Ақмола облысы Бурабай ауданы |
1198 | Тасшалқар | оз. Тасшалкар | 4 км ЮВ пос. Мадениет | 10,8 | Ақмола облысы Бурабай ауданы |
1204 | Көксеңгірсор | оз. Коксенгирсор | 28 км ЮЗ пос.айсары | 46,34 | Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы |
1212 | Сілетітеңіз | оз. Силетытениз | ЮЗ пос. Каракога | 777 | Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы |
1213 | Ұлыкөл | оз. Улыколь | 13 км С пос. Рузаевки | 19,09 | Солтүстік Қазақстан облысы Ғабит Мүсірепов ауданы |
1216 | Зеренді | оз. Зеренды | СЗ с. Зеренда | 11,91 | Ақмола облысы Зеренді ауданы |
1217 | Айдабол | оз. Айдабол | В с. Викторовки | 35 | Ақмола облысы Зеренді ауданы |
1222 | Қараүңгір | оз. Караунгир | 5 км В с. Дороговки | 11,6 | Ақмола облысының Зеренді және Бурабай аудандары |
1227 | Құмдыкөл | оз. Кумдыколь | ЮЗ с. Златополье | 10,19 | |
1229 | Шортан | оз. Шортан | С г. Щучинск | 18,6 | Ақмола облысы Бурабай ауданы |
1232 | Жөкей | оз. Жукей | 11 км СЗ пос. Степняка | 19,26 | Ақмола облысының Біржан сал ауданы |
1233 | Қотыркөл | оз. Котырколь | 5 км Ю пос. Степняка | 18,68 | Ақмола облысы Бурабай ауданы |
1235 | Атансор | оз. Атансор | 13 км З пос. Терек | 26,7 | Ақмола облысының Біржан сал ауданы |
1238 | Жамбайсор | оз. Жамбайсор | 2 км В пос. Терек | 10,74 | Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы |
1241 | Жамантұз | оз. Жамантуз | 29 км З пос. Жуантобе | 29,77 | |
1242 | Жақсытұз | оз. Жаксытуз | 23 км СВ пос. Бестобе | 15,9 | Солтүстік Қазақстан облысының Уәлиханов және Ақмола облысының Ерейментау аудандары |
1244 | Қалмақкөл | оз. Калмакколь | 19 км ЮВ с. Чистополье | 53,14 | Солтүстік Қазақстан облысы Ғ.Мүсірепов ауданы |
1245 | Жақсы Жалғызтау | оз. Жаксы Жалгызтау | ЮЗ пос. Якши Янгизтау | 43,2 | Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы |
1249 | Шошқалы | оз. Шошкалы | 11 км В с. Даниловки | 22,08 | Ақмола облысының Ақкөл, Біржан сал аудандары |
1252 | Мамай | оз. Мамай | 15 км С с. Лидовка | 43,48 | Ақмола облысы Біржан сал ауданы |
1255 | Алтайсор | оз. Алтайсор | 11,5 км СВ пос. Богембай | 17,82/5,9 | Ақмола облысы Ерейментау ауданы |
1261 | Салқынкөл | оз. Салкынколь | 27 км СЗ пос. Кировский | 20,6 | Солтүстік Қазақстан облысы Ғабит Мүсірепов ауданы |
1267 | Итемген | оз. Итемген | 4 км СЗ пос. Приозерное | 57,4 | Ақмола облысы Ақкөл ауданы |
1270 | Қарасор | оз. Карасор | 20 км ЮЗ г. Бестобе | 15,95 | |
1300 | Балықтыкөл | оз. Балыктыколь | ЮВ с. Камышенка | 18,3 | Ақмола облысы Шортанды ауданы |
1322 | Баршын | оз. Баршын | 14 км ЗЮЗ с. Толкункуль | 13,45 | Ақмола облысы, Астрахан ауданы |
1334 | Алакөл | оз. Алаколь | 8 км В с. Степное | 50,45 | |
1336 | Әупілдек | оз. Аупильдек | 14 км В с. Степное | 10 | |
1346 | Үлкен Сарыоба | оз. Улькен Сарыоба | 5 км З пос. Сарыоба | 15,17 | Ақмола облысы Аршалы ауданы |
1366 | Жаркөл | оз. Жарколь | 67 км ЮЗ пос. Мендеш | 12,67 | |
1367 | Шойындықөл | оз. Шойындыколь | 60 км ЮЗ пос. Мендеш | 18,84 | Ақмола облысы Жарқайың ауданы |
1378 | Шолақсор | оз. Шолаксор | 46 км ЮЗ пос. Новотроицкого | 28,26 | Ақмола облысының Ерейментау, Павлодар облысының Ақтоғай аудандары |
1385 | Шелегино | оз. Шелегино | С села Николаевки | 21,7 | Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев және Қызылжар аудандары |
Ең ұзын өзендер
өңдеу№ п/п | Бастау ID | Атауы | Орысша атауы (уақытша) | Қайда құяды | Қай жағадан | Ұзындығы, км | Бастауының ауданы мен аймағы | Атырауының ауданы мен аймағы |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
9885 | 410001 | Есіл | Есіл өзені | Ертіс өзені | (сол) | 1902 | ||
10267 | 410383 | Терісақкан | р. Терисаккан | Есіл өзені | (сол) | 368 | ||
10809 | 420091 | Сілеті | р. Силеты | Селетітеңіз көлі | - | 329 | ||
10015 | 410131 | Қалқұтан | р. Калкутан | Есіл өзені | (оң) | 248 | ||
10723 | 420005 | Шағалалы | р. Шагалалы | Шағалалытеңіз көлі | - | 243 | ||
10596 | 410713 | Аққанбұрлық | р. Акканбурлык | Есіл өзені | (оң) | 217 | ||
10679 | 410796 | Иманбұрлық | р. Иманбурлык | Есіл өзені | (оң) | 199 | ||
10162 | 410278 | Жабай | р. Жабай | Есіл өзені | (оң) | 192 | ||
10109 | 410225 | Аршалы | р. Аршалы | Көкпекті өзені | (оң) | 188 | ||
10197 | 410313 | Жыланды | р. Жыланды | Жабай өзені | (оң) | 151 | ||
10578 | 410695 | Тімтуір | р. Тимтуйир | Тімтуір көлі | - | 125 | ||
10744 | 420026 | Қылшақты | р. Кылшакты | Қопа көлі | - | 121 | ||
10505 | 410622 | Қаракөл | р. Каракол | Есіл өзені | (сол) | 118 | ||
10770 | 420052 | Қарасу | р. Карасу | Көксеңгірсор (г.-сол.) | - | 113 | ||
10070 | 410186 | Боқсық | р. Боксык | Көкпекті өзені | (оң) | 111 | ||
10226 | 410342 | Жаман Қайрақты | р. Жаман Кайракты | Есіл өзені | (оң) | 111 | ||
10585 | 410702 | Қойбағар | р. Койбагар | Қойбағар көлі | - | 108 | ||
10719 | 420001 | Қамысақты | р. Камысакты | Үлкен Тораңғыл көлі | - | 108 | ||
10071 | 410187 | Қайрақты | р. Кайракты | Боқсық (өзен) | (сол) | 103 | ||
10521 | 410638 | Қызылсу | р. Кызылсу | Есіл өзені | (оң) | 103 |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Жаңа мыңжылдықтағы Қазақстанның су ресурстары — Алматы: Біріккен Ұлттар ұйымының даму бағдарламасы, 2004. — P. 23.