Портал:Қазақстан тарихы

Портал Жоба Талқылау Қатысушылар

Кіріспе

Қазіргі Қазақстан жерін ежелгі адамзат баласы бұдан 1 миллиондай жыл бұрын мекен еткен. Қола дәуірінде Сібірдің, Жайық өңірінің, Қазақстан мен Орта Азияның ұлан-ғайыр далаларын тегі және тарихи тағдырларының ортақтығы жағынан туыс тайпалар мекендеді. Бұл тайпалар өзінше бір үлгідегі жарқын мәдениет қалдырды. Мұны ғылымда Андронов мәдениеті деп атайды. Ерте темір ғасыры дәуірінде (біздің заманымыздан бұрынғы I мыңжылдық ортасы) Қазақстанда тайпалық одақтар қалыптасты. Қазақстанның оңтүстік, шығыс және орталық аудандарын мекендеген тайпалар сақ тайпалар одағына, ал батыс, солтүстік аудандарындағы тайпалар савроматтар тайпалық бірлестігіне бірікті. Біздің заманымыздан бұрынғы 3-ғасырда Қазақстан жерінде кейбір тайпалар өз мемлекетін құрып, алыс-жақын елдермен саяси қарым-қатынастарға түсті. Олардың алғашқылары сюнну, яғни ғұндар болатын. Зерттеушілер ғұндарды түріктердің арғы ата-бабалары деп есептейді. Бұл бірлестікті Мөде басқарған кезде ғұндар бүкіл әлемге танылды. Ғұндардың батысқа жорығы “Халықтардың ұлы қоныс аударуына” түрткі болды.

Таңдаулы мақала

Түркістан қаласының тарихи-мәдени этнографиялық орталығыТүркістан қаласында орналасқан тарихи-этнографиялық мұражай, қазақ халқының мұрасы мен рухани қазынасының қайнар көзі саналатын этноорталық.

Біздің дәуірімізден 1 миллион жыл бұрын өмір сүрген "тік жүретін адамнан" бастап, өз замандастарына дейінгі кезеңдерді қамтитын, ғасырлар қойнауынан жұмбақ сыр шертетін орталықтың экспозициясы негізгі сегіз ірі бөлімнен тұрады, олар:

  • Ерте дәуірдегі Түркістан тарихы
  • Орта ғасырлық Түркістан тарихы
  • Шыңғыс хан мен Әмір Tемір дәуіріндегі Түркістан тарихы
  • Оңтүстік Қазақстан жеріне Ислам дінінің таралу тарихы
  • Қожа Ахмет Ясауи ілімі мен мұрасы
  • Қазақ хандығы тарихы және Түркістан – қазақ хандығының Ақордасы
  • 19-20 ғасырлардағы Түркістан тарихы
  • Тәуелсіз Қазақстандағы жаңа Түркістан
Толығырақ...

Таңдаулы сурет

Қазақ батырының суреті

Білгенге маржан…

Мақалалар

Шолу мақалалары: Қазақстан РеспубликасыҚазақстанның мемлекеттік құрылымыКонституциясыГеографиясыЭкономикасыТарихыХалқыМәдениеті

Рәміздер: Қазақстан әнұраныҚазақстан туыҚазақстан елтаңбасы


Тарихы: Алтын Орда1930—1933 жылдардағы Қазақстандағы ашаршылықАлаш автономиясыЕжелгі дәуірдегі ҚазақстанКөне түрік дәуіріКенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс


Халқы: Қазақтар


Экономикасы: Қазақстан теңгесіҚазақстан экономикасының тарихыҚазақстандағы транспортҚазақстан металлургиясы


Облыстары: Ақмола облысыАқтөбе облысыАлматы облысыАтырау облысыБатыс Қазақстан облысыЖамбыл облысыҚарағанды облысы‎Қостанай облысыҚызылорда облысы‎Маңғыстау облысыПавлодар облысыСолтүстік Қазақстан облысыТүркістан облысыШығыс Қазақстан облысы


Қалалары: АстанаАлматыҚостанайПавлодарАқтөбеҚарағандыАқтауПетропавлШымкентӨскемен (тағы қараңыз...)

Уикиүлгілер

Таңдаулы тұлға

Абылай (Әбілмансұр) хан — (17331737) билік құрғаны. Абылай хан (1711-1781) Қазақ Ордасының ханы, қазақ мемлекетінің тарихындағы аса көрнекті мемлекет қайраткері, арғы тегі Жошы хан, бергі бабалары қазақ ордасының негізін салған Әз-Жәнібек, одан соң еңсегей бойлы ер Есім хан, Салқам Жәңгір хан. Абылай – Жәңгір ханның бесінші ұрпағы. Жәңгір ханның Уәлибақы, Тәуке деген екі ұлы болады. Жәңгір қайтыс болып, таққа Тәуке отырғанда Уәлибақы хандыққа өкпелеп, Үргенішті билеген нағашы атасы Қайып ханның қолына барады. Уәлибақының баласы Абылай жекпе-жекке шыққанда жауы шақ келмейтін батыр болып, қанішер Абылай атаныпты. Осы Абылайдан көркем Уәли туады. Оның баласы Әбілмансұр (кейін қазаққа хан болып Абылай атанған) «ақтабан шұбырынды» жылдарында жетім қалып, үйсін Төле бидің қолына келеді. Аш-жалаңаштықтан жүдеген өңіне, өсіп кеткен шашына қарап Төле би оған «Сабалақ» деп ат қойып, түйесін бақтырады. Әбілмәмбет төренің жылқысын да бағады. Бұл, Ш.Уәлихановтың айтуына сүйенсек, Абылайдың 13 жасар кезі болса керек.
Сурет:AbaiPainting.jpg
Абай (Ибраһим) Құнанбаев Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.

Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттар стилінде жазылған «Қара сөздері» - тақырып ауқымдылығымен, дүниетанымдық тереңдігімен, саяси-әлеуметтік салмақтылығымен құнды.

Санаттар