Уикипедия:Бүгін/Маусым
| Бүгін |
|
Қаңтар | Ақпан | Наурыз | Сәуір | Мамыр | Маусым | Шілде | Тамыз | Қыркүйек | Қазан | Қараша | Желтоқсан |
Жобадағы жуықтағы өзгерістер – Уикипедия:Бүгін жобасын өңдеу нұсқаулары
Қазір 09:34 Бейсенбі, 14 қараша, 2024 (UTC+5) – Бұл бетті жаңарту
| << | Маусым оқиғалары |
>> | ||||
| Жек | Дүй | Сей | Сәр | Бей | Жұм | Сен |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | ||||
| Басты бетте көрінетін тарихи оқиғалар мұрағаты 2024 күн орналастыруы | ||||||
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1831 — ағылшын зерттеушісі Джон Росс солтүстік магниттік полюсті ашты.
- 1935 — Англияда жүргізуші куәлігін алу алғашқы сынағы өтті.
- 1980 — CNN телеарнасы жұмысын бастады, бірінші тәулікбойғы ақпараттық арна.
Дүниеге келгендер
- 1796 — Николя Леонар Сади Карно, француз физигі, термодинамиканың негізін қалаушылардың бірі.
- 1796 — Карл фон Клаузевиц, неміс генералы және әскери теоретик.
Қайтыс болғандар
- 1616 — Токугава Иэясу, жапониялық дипломат және қолбасшы, Токугава сегундар әулетінің негізін қалаушы.
- 1868 — Джеймс Бьюкенен, 15-ші АҚШ президенті (1857-1861).
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
.jpg)
- 455 — Гейзерих бастаған вандалдар Римді басып алып, екі апта бойы қаланы тонады (суретте).
- 1896 — Гульельмо Маркони АҚШ-та радионы патенттеді.
- 1953 — Ұлыбритания патшайымы II Елизабет-тің тәж кигізу жорасы.
- 2003 — Байқоңыр ғарыш айлағынан «Mars Express» ұшырылды.
Дүниеге келгендер
- 1884 — Әліби Жангелдин, қазақ революционері және республиканың мемлекет қайраткері.
- 1857 — Карл Адольф Гьеллеруп, әдебиет бойынша Нобель сыйлығының иегері (1917).
Қайтыс болғандар
- 1807 — Джузеппе Гарибальди, италиялық қолбасшы, революционер және саясаткер.
- 1878 — Сантьяго Бернабеу, испаниялық футболшы (1912–1927), жаттықтырушы (1926–1927) және «Реал Мадрид» президенті (1943–1978).
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1571 — Қырым ханы I Дәулет Герей әскері Мәскеуді өртеп жіберді.
- 1784 — Аннаполис (Мэриленд) АҚШ астанасы болуды тоқтатты.
- 1892 — «Ливерпуль», Англияның ең табысты футбол клубтарының бірі құрылды.
- 2002 — Уикипедияның қазақ тіліндегі бөлімі (суретте) жұмыс істей бастады.
Дүниеге келгендер
- 1808 — Джефферсон Дэвис, Америка Конфедеративті Штаттарының бірінші және жалғыз президенті.
- 1865 — V Джордж, Ұлыбритания патшасы (1910-1936).
Қайтыс болғандар
- 1892 — Франц Кафка, неміс тілді чех жазушысы, философ.
- 2016 — Мұхаммед Әли, ауыр салмақ дәрежесінде өнер көрсеткен америкалық кәсіпқой боксшы; әлемдік бокс тарихындағы ең танымал боксшылардың бірі.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1917 — Колумбия университетінде (Нью-Йорк) алғаш рет Пулитцер сыйлығы тапсырылды.
- 1920 — Трианон бітім шарты бойынша Мажарстан аумақтың 72% және халықтың 64% жоғалтты.
- 1970 — Тонга Ұлыбританиядан тәуелсіздігін алды.
- 1989 — Қытай халық–азаттық армиясы Бейжіңдегі Тяньаньмэнь алаңындағы наразылық шеруін басып, жүздеген адам қаза тауып, жарақат алды.
Дүниеге келгендер
- 1867 — Карл Густав Эмиль Маннергейм, финн мемлекеттік әскери қайраткерi, Финляндия президенті (1944—1946).
- 1976 — Алексей Навальный, ресейлік саяси және қоғам қайраткері, заңгер және видеоблогер.
Қайтыс болғандар
- 1830 — Антонио Хосе де Сукре, Латын Америкасындағы испан отарларының тәуелсіздігі үшін соғыс жетекшілерінің бірі, Боливияның екінші президенті (1826—1828).
- 1876 — Әбділғазиз, Османлы мемлекетінің 32-ші сұлтаны (1861 — 1876).
– тарихы
Мейрамдар
Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні
Оқиғалар
- 1783 — француз өнертапқыштары Ағайынды Монгольфье әлемдегі алғашқы жылу аэростатын (әуе шары) 500 м биіктікке ұшырды.
- 1947 — АҚШ Мемлекеттік хатшысы Джордж Маршалл соғыстан кейінгі Еуропаға көмек көрсету бағдарламасын ұсынды.
- 1967 — Таяу Шығыста алты күндік араб-израиль соғысы басталды.
- 2006 — Сербия тәуелсіздігін жариялады. Сербия және Черногорияның мемлекеттік Одағы ақыры таратылды.
- 2016 — Ақтөбедегі теракт: 25 адам қаза тапты (4 азаматтық, 3 әскери, 18 террорист), 38 адам жараланды.
- 2022 — Қазақстандағы конституциялық референдум.
Дүниеге келгендер
- 1723 — Адам Смит, ағылшын экономисті және философы.
- 1883 — Джон Мейнард Кейнс, ағылшын экономисті және саяси қайраткері, кейнсшілдіктін негізін қалаушы.
Қайтыс болғандар
- 2004 — Рональд Рейган, америкалық саясаткер, актер, АҚШ-тың 40-шы президенті (1981-1989).
- 2012 — Рэй Брэдбери, америкалық фантаст жазушы.
– тарихы
Мейрамдар
Қаржы полициясы күні
Оқиғалар
- 1523 — Густав Ваза Швеция королі болып сайланды, бұл Кальмар униясының ыдырауын білдірді.
- 1664 — Жаңа Амстердам қаласының атуы Нью-Йорк деп өзгертілді.
- 1944 — Екінші дүниежүзілік соғыс: «Оверлорд» операциясы — одақтастардың Нормандияға әскерлерді түсіру стратегиялық операциясы. Еуропада екінші майданның ашылуы.
- 1946 — АҚШ-та Ұлттық баскетбол қауымдастығы (НБА) құрылды.
Дүниеге келгендер
- 1599 — Диего Веласкес, испан суретшісі.
- 1951 — Жақсылық Үшкемпіров, қазақтан шыққан тұңғыш Олимпиада чемпионы, грек-рим күресінен әлем чемпионы, әлем кубогының иегері, даңқты балуан.
Қайтыс болғандар
- 1961 — Карл Юнг, швейцарлық психолог және психиатр.
- 1976 — Пол Гетти, америкалық кəсіпкер, тарихтағы алғашқы долларлық миллиардерлердің бірі, Гетти мұражайының негізін салушы.
– тарихы
Оқиғалар
- 1494 — Испания мен Португалия жаңа әлемді екі ел арасында бөлетін Тордесильяс келісіміне қол қойды.
- 1920 — Латеран келісіміне сәйкес Ватикан мемлекеті құрылды.
- 1967 — Алты күндік соғыс: израильдік сарбаздар Иерусалимге кірді.
Дүниеге келгендер
- 1848 — Поль Гоген, француз суретшісі, мүсінші, график.
- 1942 — Муаммар Каддафи, ливияның мемлекеттік және әскери қайраткері.
Қайтыс болғандар
- 1329 — I Роберт, Шотландия королі (1306-1329).
- 1954 — Алан Тьюринг, ағылшын математигі, криптограф.
– тарихы
Мейрамдар
- Дүниежүзілік мұхиттар күні
Оқиғалар
- 1949 — Джордж Оруэллдің «1984» антиутопиясы жарық көрді
- 1991 — Ичкерия Шешен Республикасы жарияланды.
Дүниеге келгендер
- 1625 — Джованни Кассини, италиялық астроном және инженер.
- 1810 — Роберт Шуманн, неміс композиторы, музыка сыншысы.
Қайтыс болғандар
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 68 — Рим императоры Нерон өз-өзіне қол жұмсады.
- 1849 — Цинь империясы мен Ұлыбритания арасында Гонконгты кеңейту туралы келісім жасалды.
- 2019 — Қазақстандағы кезектен тыс президенттік сайлауда Қасым-Жомарт Тоқаев жеңіске жетті.
Дүниеге келгендер
- 1672 — I Пётр, орыс патшасы (1682 жылдан) және бірінші орыс императоры (1721 жылдан).
- 1843 — Берта фон Зутнер, аустриялық жазушы, Халықаралық пацифистік қозғалыстың қайраткері, Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығының алғашқы әйел лауреаты (1905).
Қайтыс болғандар
- 1870 — Чарльз Диккенс, ағылшын жазушысы.
- 1994 — Ян Тинберген, нидерланд экономисті, экономика саласындағы алғашқы Нобель сыйлығының иегері (Рагнар Фришпен бірге 1969).
– тарихы
Мейрамдар
- Халықаралық геральдика күні
— Португалия Күні
Оқиғалар
- 1692 — Сейлемде алғашқы «мыстан» дарға асылды.
- 1793
- Парижде әлемдегі алғашқы зообақ ашылды.
- АҚШ астанасы болып Филадельфия орнына Вашингтон жарияланды.
- 1909
- 1998 — Астананың жаңа елорда ретінде халықаралық таныстырылымы өтті.
Дүниеге келгендер
- 940 — Абуль-Уафа аль-Бузджани, X ғасырдағы парсы ғалымы, ортағасырлық Шығыстың ең ірі математиктері мен астрономдарының бірі.
- 1922 — Джуди Гарленд, американдық актриса, әнші.
Қайтыс болғандар
- Б. з. д. 323 — Ескендір Зұлқарнайын, Ежелгі Македонияның патшасы, адамзат тарихының ең ұлы қолбасшыларының бірі. (кейбір деректер бойынша 10—13 маусым аралығында)
- 2008 — Шыңғыс Айтматов, қырғыз жазушысы, қоғам және мемлекет қайраткері.
– тарихы
Мейрамдар
Гавайи — Камехамехи күні, гавайидің бірінші королінің құрметіне арналған мереке
Оқиғалар
- 1770 — Джеймс Кук Аустралия жағалауында үлкен тосқауыл рифін ашты
- 1918 — «Алаш» қазақ ұлттық қозғалысы Қазақстан аумағындағы Кеңес үкіметінің барлық жарлықтарын заңсыз деп таныды.
- 1974 — Ливияда америкалық мұнай компанияларын мемлекет меншігіне алу туралы жарияланды.
Дүниеге келгендер
- 1864 — Рихард Штраус, неміс композиторы және дирижері.
- 1910 — Жак-Ив Кусто, әйгілі француз мұхит зерттеушісі, фотограф, режиссёр, өнертапқыш, көптеген кітаптар мен фильмдер авторы.
Қайтыс болғандар
- 1727 — I Джордж, Ұлыбритания патшасы (1714 — 1727), Ұлыбритания тағына отырған Ганновер әулетінің алғашқы өкілі.
- 1967 — Вольфганг Кёлер, неміс психологы, гештальт психологияның құрылтайшылардың бірі.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1550 — Швеция королі I Густав Хельсинки қаласының негізін қалады.
- 1898 — Филиппиннің испан отаршылдығынан тәуелсіздігі жарияланды.
- 1920 — Панама каналының ресми ашылуы.
- 1964 — Нельсон Манделаны Оңтүстік Африкадағы апартеид режимі өмір бойына бас бостандығынан айырды.
Дүниеге келгендер
- 1924 — Джордж Герберт Уокер Буш, АҚШ 41-ші президенті (1989—1993).
- 1929 — Анна Франк, еврей қызы, нацистік концлагерьдің тұтқыны, танымал «Анна Франк күнделігінің» авторы.
Қайтыс болғандар
- 1936 — Карл Краус, аустрия жазушысы, публицист, филолог.
- 2016 — Бекмұханбет Нұрмұханбетов, археолог, «Алтын адам» жәдігерін ашушылардың бірі.
– тарихы
Оқиғалар
- 922 — Еділ бұлғарлары ресми түрде Ислам дінін мемлекеттік дін ретінде қабылдады.
- 1373 — Англия мен Португалия одақ туралы келісім жасасты (әлемдегі ең көне).
- 1898 — Канадада Юкон аумағы құрылды.
- 2000 — Солтүстік және Оңтүстік Корея басшыларының алғашқы кездесуі өтті.
Дүниеге келгендер
- 1773 — Томас Юнг, ағылшын физигі, емші және астроном, жарықтың толқындық теориясын жасаушылардың бірі.
- 1831 — Джеймс Клерк Максвелл, шотланд физигі, Кембридждегі Кавендиш лабораториясының негізін салушы. Электромагниттік өріс теориясын жасаған.
- 1865 — Уильям Батлер Йейтс, ирландиялық ағылшынтілді жазушы, ақын, драматург, XX ғасырдағы Батыс Еуропа әдебиетінің көрнекті қайраткері.
Қайтыс болғандар
- 1645 — Миямото Мусаси, жапон ронині, Жапония тарихындағы ең танымал семсерлесушілердің бірі.
- 1938 — Шарль Эдуар Гийом, швейцариялық-француз физик, Нобель сыйлығының лауреаты (1920).
– тарихы
Мейрамдар
Латвия — Коммунистік геноцид құрбандарын еске алу күні.
Эстония — Аза тұту күні.
Литва — Қайғы мен үміт күні.
Оқиғалар
- 1777 — Екінші континентальды конгресс АҚШ-тың жұлдызды-жолақты туын қабылдады (бастапқыда 13 жұлдыз және 13 қызыл және ақ жолақ).
- 1940 — Екінші дүниежүзілік соғыс: Вермахт әскерлері Парижді басып алды.
- 1982 — Фолкленд соғысының аяқталуы, Ұлыбританияның жеңісі.
- 1985 — Шенген қаласында (Люксембург) Еуропаның бес мемлекеті арасында Шенген келісімі деп аталатын келісімге қол қойылды.
Дүниеге келгендер
- 1736 — Шарль Огюстен де Кулон, француз физигi және инженерi. Оның атымен электр зарядының бірлігі және электр зарядтарының өзара әрекеттесу заңы аталған.
- 1946 — Дональд Трамп, америкалық миллиардер, АҚШ-тың 45-ші президенті.
Қайтыс болғандар
- 1920 — Макс Вебер, неміс әлеуметтанушысы, философ, тарихшы, саяси экономист.
- 1968 — Сальваторе Квазимодо, италиялық жазушы, ақын және аудармашы.
– тарихы
Мейрамдар
Армения, — Ұлттық байрақ күні.
Әзербайжан, — Ұлттық құтқарылу күні.
Оқиғалар
- 1389 — Осман империясы мен Сербия арасындағы Косово шайқасы.
- 1502 — Христофор Колумб Мартиника аралын ашты.
- 1752 — Бенджамин Франклин найзағайдың электрлік табиғатын батпырауықпен жүргізген тәжірибеде дәлелдеді.
- 1954 — Еуропалық футбол қауымдастықтарының одағы (УЕФА) құрылды.
- 2001 — Қытай, Ресей, Қазақстан, Тәжікстан, Қырғызстан және Өзбекстан басшылары Шанхай Ынтымақтастық Ұйымын құрды.
Дүниеге келгендер
- 1914 — Юрий Андропов, кеңестік мемлекеттік және саяси қайраткері.
- 1925 — Әлия Молдағұлова, Кеңес Одағының Батыры, мерген.
Қайтыс болғандар
- 1996 — Элла Фицджеральд, америкалық әнші, джаз музыкасының тарихындағы ең үздік вокалисттердің бірі.
- 1992 — Лев Гумилёв, орыс тарихшысы-этнологы, философ, ақын, парсыдан аударушы.
– тарихы
Мейрамдар
- – Африка балаларын қорғау күні
Оқиғалар
- 1487 – Сток Филд шайқасы Алқызыл мен Ақ раушан соғысын аяқтады
- 1633 – инквизиция соты Галилео Галилейді дінге қарсы деп жазалау туралы шешім шығарды
- 1784 – Голландияда сарғылт түсті киім киюге тыйым салынды.
- 1871 – «Университет тестілерінің актісі» қабылданды. Оксфорд пен Кембридж университеттеріне түсу үшін талапкерлер дін саласы бойынша емтихан тапсырудан босатылды.
- 1894 – Пьер де Кубертен ұсынысы бойынша Олимпиада ойындарын бастау туралы мәселені талқылау үшін конгресс жиналды.
- 1903 – «The Ford Motor Company» негізі қаланды.
- 1963 – бірінші әйел ғарышкердің ғарышқа ұшуы.
Дүниеге келгендер
- 1313 – Джованни Боккаччо, италияық жазушы және ақын, «Декамерон»-ның авторы.
- 1754 – Салауат Юлаев, башқұрт ақыны және ұлттық қаһарман.
Қайтыс болғандар
- 1977 – Вернер фон Браун, неміс және америкалық зымыран құрастырушы.
- 2017 – Гельмут Коль, неміс саясаткері, ГФР федералды канцлері (1982–1998)
– тарихы
Мейрамдар
- Бүкіләлемдік құрғақшылыққа қарсы күрес күні
Исландия – Ұлттық Күн (Республика жарияланған күні)
Оқиғалар
- 1885 — Нью-Йорк қаласына француз «Isere» кемесімен Америка Құрама Штаттарына Франция халқынан сыйлық ретінде Бостандық ескерткіші әкелінген болатын.
- 1898 — АҚШ Сенаты Гавай аралдарын аннексиялауға келісті.
- 1940 — Латвия мен Эстонияға Кеңес әскерлері басып кірді.
- 1944 — референдум нәтижесінде Дания-Исландия униясы жойылып, Исландия республикасы жарияланды.
- 1950 — Чикаголық хирург Ричард Лоулер 45 минут ішінде алғашқы рет адамға бүйрек алмастыру операциясын жүзеге асырды.
- 1972 — Вашингтон қаласының «Уотергейт» қонақ үйінде американдық полиция Демократиялық партияның штабында электрондық тыңдау қондырғыларын орнату кезінде бес күдіктіні қамауға алынды. Содан кейін басталған Уотергейт жанжалы АҚШ президенті Ричард Никсонның орнынан кетуіне әкеліп соқтырды.
- 1985 — «Discovery» тележелісі ашылды.
Дүниеге келгендер
- 1818 – Шарль Гуно, француз композиторы, музыка сыншысы.
- 1882 – Игорь Стравинский, орыс, француз және америкалық композиторы, дирижёр және пианист.
Қайтыс болғандар
- 1797 – Аға Мұхаммед Шаһ Қажар, қажарлар әулетінің негізін салған Иран шахы.
- 2015 – Сүлеймен Демирел, түрік мемлекет және саяси қайраткері. Түркия Президенті (1993–2000).
– тарихы
Мейрамдар
- Әзербайжан — Адам құқықтары күні
Оқиғалар
- 1583 — Алғашқы рет өмірді сақтандыру жәйті тіркелді. Лондон қаласында Ричард Мартин Уильям Гиббсонның өмірін 383 фунт сомасына сақтандырды
- 1812 — АҚШ Конгрессі Ұлыбританияға соғыс жариялады
- 1815 — Наполеон Бонапарт әскері Ватерлоо шайқасында жеңілді
- 1837 — Испания жаңа Конституцияны қабылдады
- 1932 — Чили Социалистік республикасы жойылды
- 1946 — Италия өзін Республика деп жариялады
- 2006 — «Байқоңыр» ғарыш айлағынан Қазақстанның алғашқы геостационарлық серігі «Қазсат» ғарышқа ұшырылды
Дүниеге келгендер
- 1942 — Пол Маккартни, британдық әнші, музыкант, композитор, «The Beatles» тобының мүшесі
- 1886 — Миклош Хорти, Мажарстанның адмиралы, басшысы (1920—1944 жж.)
Қайтыс болғандар
- 1928 — Руаль Амундсен, норвегиялық полярлық зерттеуші, саяхатшы.
- 1974 — Георгий Жуков, Кеңес Одағы маршалы, Ұлы Отан соғысы кезіндегі қолбасшы, төрт мәрте Кеңес Одағының Батыры.
– тарихы
Мейрамдар
АҚШ — Құлдарды босату күні (1890).
Оқиғалар
- 1846 — Нью-Джерси штатының Хобоукен қаласында алғашқы ресми бейсбол ойыны өтті.
- 1961 — Кувейт Ұлыбританиядан тәуелсіздігін жариялады.
- 2006 — Шпицбергенде Дүниежүзілік тұқым қоры құрылды.
Дүниеге келгендер
- 1623 — Блез Паскаль, француз математигі, физигі, өнертапқышы, философы және жазушысы.
- 1964 — Борис Джонсон, британдық саясаткер және мемлекет қайраткері, Ұлыбритания премьер-министрі (2019-2022).
Қайтыс болғандар
- 1844 — Этьен Жоффруа Сент-Илер, француз зоологы, британдық эволюционист Дарвиннің ізашары және инволюция ілімінің бастаушысы.
- 1857 — Адольф Янушкевич, поляк ақыны, этнограф, революциялық қайраткер.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- б. з. д. 452 — Каталаун шайқасының нәтижесі ғұндарды Галлиядан шегінуге мәжбүр етеді.
- 1837 — Виктория, 63 жылдық билікті бастап, Британ тағына отырды.
- 1840 — Сэмюэл Морзе телеграфты патенттеді.
- 1967 — Мұхаммед Әли Вьетнам соғысына қатысқан АҚШ армиясында қызмет етуден бас тартқаны үшін 5 жылға бас бостандығынан айырылды.
- 1990 — ГФР парламенті астананы Бонннан Берлинге көшіру туралы шешім қабылдады.
Дүниеге келгендер
- 1819 — Жак Оффенбах, француз композиторы, театр дирижері және виолончелист.
Қайтыс болғандар
- 840 — Әділ I Луи, Аквитания патшасы (781–814), франктардың патшасы және Батыстың императоры (814–840).
- 1933 — Клара Цеткин, неміс саясаткері, неміс және халықаралық коммунисттік қозғалыстың қайраткері, әйелдер құқықтары үшін күрес белсендісі.
– тарихы
Мейрамдар
Саха Республикасы — Ысыах (жаздың дәстүрлі қарсы алуы, Саха халқының жаңа жылы).
Оқиғалар
- 1898 — Америка Құрама Штаттары Испаниядан Гуамды басып алды.
- 2009 — Гренландия референдум негізінде өзін-өзі басқаруды жариялады.
Дүниеге келгендер
- 1905 — Жан-Поль Сартр, француз философы, публицист және драматург.
- 1962 — Виктор Цой, кеңестік рок-музыкант, әнші, сазгер, «Кино» рок-тобының жетекші мүшесі.
Қайтыс болғандар
- 1527 — Никколо Макиавелли, италиялық саяси қайраткер, философ, жазушы, әскери-теориялық еңбектердің авторы.
- 1582 — Ода Нобунага, Жапонияның Cенгоку кезеңіндегі әскери-саяси көшбасшысы, жапон тарихындағы ең көрнекті самурайлардың бірі.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1527 — Индонезия астанасы Джакартаның негізі қаланды.
- 1633 — Галилей жердің қозғалысы туралы «жалған, еретикалық, киелі жазбаларға қарсы» ілімнен бас тартты. (суретте)
- 1940 — Екінші дүниежүзілік соғыс: Компьенде Франция капитуляция туралы келісімге қол қойды.
- 1941 — Екінші дүниежүзілік соғыс: Ұлы Отан соғысының басталуы.
- 1986 — Диего Марадона Мексикадағы Әлем чемпионатында Англия құрамасының қақпасына «Құдайдың қолымен» гол соқты.
Дүниеге келгендер
- 1767 — Вильгельм фон Гумбольдт, неміс филологы, философ, тілтанушы, мемлеткеттік қайраткер, дипломат.
- 1898 — Эрих Мария Ремарк, неміс жазушысы.
Қайтыс болғандар
- 1727 — I Джордж, Ұлыбритания патшасы (1714 — 1727), Ұлыбритания тағындағы Ганновер әулетінің алғашқы өкілі.
- 1945 — Жамбыл Жабайұлы, қазақ ақыны.
– тарихы
Мейрамдар
- Халықаралық Олимпиада ойындары күні.
- Қазақстан — полиция күнi.
Оқиғалар
- 1894 — Парижде Пьер де Кубертеннің бастамасымен Халықаралық Олимпиада комитеті құрылды.
- 1940 — Екінші дүниежүзілік соғыс: Кеңес әскерлері «Багратион» операциясын бастады, оның барысында Беларусь, Литваның едәуір бөлігі және Польшаның шығысы азат етілді.
- 1956 — Гамаль Абдель Насер Мысыр президентi болып сайланды.
- 1990 — Молдован КСР Жоғарғы Кеңесі Республиканың мемлекеттік егемендігі туралы Декларация қабылдады.
- 1993 — Лозаннада ХОК төрағасы Хуан Антонио Самаранчның бастамасымен олимпиада мұражайы құрылды.
Дүниеге келгендер
- 1912 — Алан Тьюринг, ағылшын математигi, бiрiншi есептеу машиналарының өңдеушiсi, оның жұмысы қазiргi ЭЕМдер жасаудың негiз болды.
- 1972 — Зинедин Зидан, алжир тектi француз футболшысы.
Қайтыс болғандар
- 1935 — Николай Хлудов, суретші, Қазақстандағы алғашқы көркемсурет мектебінің негізін қалаушы.
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1314 — I Роберт Брюс ағылшын королі II Эдвард әскерін Бэннокбёрн түбіндегі шайқаста талқандап, Шотландияның тәуелсіздігін қалпына келтірді.
- 1497 — Джон Кабот Ньюфаундлендті ашты.
- 1812 — Француз-Орыс соғысы басталды: Француз армиясы Неман өзенінен өтіп, Ресейге басып кірді.
- 1934 — Украина астанасы Харьковтан Киевке көшірілді.
- 1945 — Қызыл алаңдағы Жеңіс шеруі.
Дүниеге келгендер
- 1795 — Эрнст Генрих Вебер, неміс психофизиологы және анатомы.
- 1987 — Лионель Месси, аргентиналық футболшы.
Қайтыс болғандар
- 1894 — Сади Карно, француз инженері және саясаткері, Францияның 5-ші президенті (1887-1894).
- 1922 — Вальтер Ратенау, неміс өнеркәсіпшісі, саяси қайраткер, публицист, Германияның Сыртқы істер министрі (1924).
– тарихы
Мейрамдар
Оқиғалар
- 1797 — Тенерифені басып алмақ болған адмирал Нельсон оң қолынан айырылды.
- 1916 — II Николай бұрын әскери қызметтен босатылған Орталық Азияның байырғы тұрғындарын әскерге жұмылдыру туралы жарлық шығарады.
- 1950 — Корей соғысы басталды.
- 1967 — 400 миллион көрермен «The Beatles» тобының «All You Need is Love» өлеңінің орындауын тікелей эфирде қарады.
- 1991 — Словения және Хорватия Югославиядан тәуелсіздігін жариялады.
Дүниеге келгендер
- 1893 — Мағжан Жұмабаев, Алаш қозғалысының қайраткері, ақын, қазақ әдебиетінің жарқын жұлдызы.
- 1903 — Джордж Оруэлл, британдық жазушы және публицист. «1984» атты антиутопиялық роман авторы.
Қайтыс болғандар
- 1997 — Жак-Ив Кусто, әйгілі француз мұхит зерттеушісі, фотограф, режиссёр, өнертапқыш, көптеген кітаптар мен фильмдер авторы.
- 2009 — Майкл Джексон, америкалық әнші, биші және композитор, «поп-музыканың патшасы».
– тарихы
Мейрамдар
- Есiрткi заттардың терiс пайдаланумен және олардың заңсыз айналымымен күресiнiң халықаралық күнi.
- Әзербайжан — қарулы күштерiнiң күнi.
Мадагаскар — Тәуелсiздiк күнi.
Оқиғалар
- 1483 — Йорктер әулетінен шыққан соңғы өкілі III Ричард Англия патшасы атанды.
- 1945 — Сан-Франциско конференциясыда 50 мемлекеттің өкілдері БҰҰ Жарғысына қол қойды.
- 1960 — Мадагаскар Франциядан тәуелсіздігін жариялады.
- 1979 — Мұхаммед Әли боксты тастап кететiнiн жариялады, алайда 1980 және 1981 жылдары тағы екі жекпе-жек өткізді.
- 1997 — Ұлыбританияда Хәрри Поттер туралы алғашқы роман — «Хәрри Поттер мен пәлсапа тас» жарық көрді.
Дүниеге келгендер
- 1797 — Шәміл, имам, Кавказ халықтарының Ресей отаршыларына қарсы ұлт-азаттық көтерілісінің көсемі.
- 1824 — Уильям Томсон (лорд Кельвин), ағылшын физигі, оның құрметіне термодинамикалық температура бірлігі аталған (Кельвин).
Қайтыс болғандар
- 1274 — Насыруддин әт-Туси, парсы математигі және астрономы.
- 1836 — Клод Жозеф Руже де Лиль, француз ақыны және композиторы, «Марсельезаның» авторы.
– тарихы
Мейрамдар
- Бүкiләлемдiк Балықшылылар күнi
- Микро, шағын және орта кәсіпорындар күні
Оқиғалар
- 1910 — III Мемлекеттік дума Столыпин аграрлық заңнамасын қабылдады.
- 1941 — Екінші дүниежүзілік соғыс: Мажарстан КСРО-ға соғыс жариялады.
- 1977 — Джибути Франциядан тәуелсіздігін жариялады.
- 1981 — Камбоджа Конституциясы қабылданды.
- 1997 — Тәжікстандағы азаматтық соғыс аяқталды.
Дүниеге келгендер
- 1869 — Ханс Шпеман, немiс эмбриологi, Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты (1935).
- 1941 — Кшиштоф Кесьлёвски, польшалық кинорежиссёр және сценарийші.
Қайтыс болғандар
- 1961 — Мұхтар Әуезов, қазақтың әйгілі жазушысы, қоғам қайраткері
- 2009 — Алвин Тоффлер, америкалық әлеуметтанушы, публицист, «постиндустриялық қоғам» тұжырымдамасы авторларының бірі.
– тарихы
Мейрамдар
- Қазақстан, Бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлері күні.
Украина, Конституция күні.
Оқиғалар
- 1635 — француздар Кариб теңізінде Гваделупа отарын қалады.
- 1812 — Наполеон Бонапарт әскерлерi Вильно қаласына басып кiрдi.
- 1902 — АҚШ Конгрессі Панама каналын салу туралы заң кабылдады.
- 1914 — Сараевода эрцгерцог Франц Фердинанд пен оның әйелін серб террористі Гаврило Принцип өлтірді.
- 1918 — Версаль бейбiт келiсiм шартына қол қойылды.
- 1940 — Румыния ультиматумнан кейін Бессарабияны КСРО-ға берді.
Дүниеге келгендер
- 1577 — Питер Рубенс, барокко дәуiрiнің фламандиялық суретшiсi.
- 1712 — Жан-Жак Руссо, француз жазушысы және философы.
- 1971 — Илон Маск, америкалық кәсіпкер, инженер және миллиардер.
Қайтыс болғандар
- 1808 — III Сәлім, Османлы мемлекетінің 28-ші сұлтаны.
- 1836 — Джеймс Мэдисон, америкалық мемлекет қайраткері, АҚШ-тың 4-ші президенті.
– тарихы
Мейрамдар
Сейшель аралдары — Тәуелсіздік күні
Оқиғалар
- 1880 — Франция Таитиді аннексиялады.
- 1916 — Боинг серiктестiк ұшағының алғаш ұшуы.
- 1958 — Бразилия құрамасы футболдан тұңғыш рет әлем чемпионы атанды.
- 1976 — Сейшель аралдары тәуелсiздігін жариялады.
- 2001 — Кофи Аннан БҰҰ бас хатшысы болып, екінші мерзімге қайта сайланды.
- 2003 — АҚШ-та алғашқы iPhone сатылымға шықты.
Дүниеге келгендер
- 1798 — Джакомо Леопарди, италияндық ақын, философ.
- 1900 — Антуан де Сент-Экзюпери, француз жазушысы.
Қайтыс болғандар
- 1991 — Анри Лефевр, француз философы, ғылым докторы, неомарксизмның негіздеушісі.
- 2003 — Кэтрин Хепбёрн, америкалық актриса, кино тарихында «Оскар» сыйлығына төрт рет ие болған жалғыз актриса.
– тарихы
Мейрамдар
- Астероид Күні Халықаралық парламентаризм күні
Конго Демократиялық Республикасы — Тәуелсіздік күні
Оқиғалар
- 1894 — Лондонда Тауэр көпірі ашылды.
- 1905 — Альберт Эйнштейн «Қозғалыстағы денелердің электродинамикасы туралы» мақаласында арнайы салыстырмалылық теориясының негіздерін атап көрсетті.
- 1908 — Сібірде Тунгус метеоритінің құлауы 2150 км2 аумақта 80 миллионнан астам ағашты құлатты.
- 1934 — Үшінші рейхтегі «Ұзын пышақтар түні».
- 1948 — «Bell Laboratories» ғалымдары Уильям Шокли, Уолтер Браттейн мен Джон Бардин транзисторды ойлап тапқандары туралы жариялады.
- 1960 — Конго Демократиялық Республикасы Бельгиядан тәуелсiздігін жариялады.
Дүниеге келгендер
- 1966 — Майк Тайсон, америкалық боксшы, ауыр салмақта әлемнің екі дүркін чемпионы
- 1985 — Майкл Фелпс, америкалық жүзгiш, олимпиаданың он төрт дүркін чемпионы
Қайтыс болғандар
- 1522 — Иоганн Рейхлин, неміс гуманисті, филологы, көне грек және еврей тілдерінің білгірі.
- 1920 — Григорий Потанин, Орта Азияның табиғатын, этнографиясын зерттеген саяхатшы, географ, этнограф, фольклоршы.
– тарихы
| Бүгін |
|
Қаңтар | Ақпан | Наурыз | Сәуір | Мамыр | Маусым | Шілде | Тамыз | Қыркүйек | Қазан | Қараша | Желтоқсан |
Жобадағы жуықтағы өзгерістер – Уикипедия:Бүгін жобасын өңдеу нұсқаулары
Қазір 09:34 Бейсенбі, 14 қараша, 2024 (UTC+5) – Бұл бетті жаңарту
| << | Маусым оқиғалары |
>> | ||||
| Жек | Дүй | Сей | Сәр | Бей | Жұм | Сен |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | ||||
| Басты бетте көрінетін тарихи оқиғалар мұрағаты 2024 күн орналастыруы | ||||||